Αυτές είναι εικόνες που μόνο ένα ηλεκτρονικό μάτι (ηλεκτρονικό μικροσκόπιο εν προκειμένω) θα μπορούσε να μας δείξει. Και θα νοιώσετε μεγάλη δυσαρέσκια μόλις μάθετε τι είναι. Εδώ (αριστερά) είναι το κοινό “άκαρι της σκόνης”. Ζει κατά πολλά εκατομύρια στα σπίτια μας, στα ρούχα μας, στα σεντόνια και τα μαξιλάρια μας. Δεξιά είναι κάτι ακόμα πιο φρικτό. Είναι ένα άλλο άκαρι, ονόματι Demolex folliculorum… που ζει και βασιλεύει στις ρίζες των βλεφάρων μας… Σε όλων των βλέφαρα!!! Μάλιστα η φωτογραφία δείχνει σε μεγάλη μεγέθυνση ακριβώς αυτό: ένα μικρό κομμάτι βλεφάρου και δύο demolex που βόσκουν.
Τα ακάρεα είναι έντομα. Και η “μάνα φύση” τα έφτιαξε (όπως πολλά άλλα όντα, ιούς, βακτήρια, κλπ) σε “νανο” κλίμακα· έτσι, για να μην κοκορεύονται οι νανοτεχνολόγοι ότι είναι πρωτοπόροι. Τα συγκεκριμένα δύο ζουν τρεφόμενα από τα νεκρά κύτταρα (της επιδερμίδας μας) που φαίνεται ότι τα παράγουμε τόσο μαζικά ώστε να τα συντηρούμε σε τεράστια κοπάδια και για άπειρες γενιές. Αυτά της σκόνης, για παράδειγμα (λέγονται έτσι επειδή ταξιδεύουν πάνω σε κόκκους σκόνης… δεν θα γουστάρατε ταξίδι Σαχάρα – Ρώμη πάνω σε αφρικανική σκόνη;), που αγαπούν τα ρούχα και τα κρεβάτια μας, τα νεκρά μας κύτταρα και τον ιδρώτα μας, ζουν σε πυκνότητες 5 έως 15 χιλιάδες σε κάθε εκατοστό (στρώματος). Κάθε πόντος και πανεργατική συγκέντρωση της γσεε, στα καλύτερά της. Όλο το στρώμα; Πάρτε τα μέτρα του, πολλαπλασιάστε, και θα δείτε την τεράστια παρέα σας ακόμα και στις πιο βαθιές μοναξιές σας.
Είτε πάνω στο σώμα μας είτε μέσα (οπωσδήποτε στο στομάχι και το έντερο) ζουν πολλά εκατομύρια μικροοργανισμών, διαφόρων ειδών. Οι ειδικοί (που φυσικά δεν έκατσαν να τα μετρήσουν ένα ένα) υποστηρίζουν ότι το γονιδιακό φορτίο αυτών των μικροσκοπικών συγκατοίκων είναι καμιά 40 φορές μεγαλύτερο απ’ το δικό μας “προσωπικό” dna. Κι αν επρόκειτο να μετρηθούμε όχι με γονίδια αλλά με κύτταρα, πάλι μας ρίχνουν: είναι δεκαπλάσια στον αριθμό απ’ τα δικά μας. Εκτός απ’ το περιβόητο γονιδίωμα διαθέτουμε κι αυτό: μικροβίωμα!
Συνήθως όλοι αυτοί οι μικροοργανισμοί ζουν αρμονικά μαζί μας (ή εμείς μαζί τους) εφόσον κάνουν δουλειές που είναι μεν προς όφελός τους αλλά εξυπηρετούν κι εμάς. Απ’ το να καθαρίζουν το δέρμα μας απ’ τα νεκρά κύτταρα, μέχρι να βοηθούν την πέψη. Μερικές φορές, βέβαια, γίνονται και “παρεξηγήσεις”. Οπότε αρχίζουν οι φαγούρες, τα δερματικά, και άλλα. Το γιατί γίνονται τέτοιες παρεξηγήσεις μην περιμένετε να το πουν οι ειδικοί. Γενικά μιλώντας δεν ανήκουν σε επιτροπές δικαιωμάτων των ακάρεων. Αν μια χημική βιομηχανία (λέμε αν…) φτιάχνει σαπούνια ή καθαριστικά χώρου με χημικά που αλλοτριώνουν (ή σκοτώνουν) τους πανάσχημους αλλά εξυπηρετικούς δερματοσκουπιδιάρηδές μας, ε, τότε μπορεί να γίνει και παρεξήγηση. Σε βάρος μας.
Στα καλά και στα κακά όμως υπάρχει κάτι άλλο που θα μπορούσε να είναι σημαντικό. Τόσο σαν είδος όσο και σαν άτομα δεν είμαστε αυτό που νομίζουμε: οι ψηλομύτικες ζωϊκές υπάρξεις που έχουν κάτω απ’ το δάκτυλό τους το σύμπαν και μια σχεδόν απόλυτη ατομική ανεξαρτησία. Είμαστε μάλλον ζωϊκές συστάδες, σημεία συνάντησης και συνύπαρξης διαφόρων ειδών· ζούμε επειδή ζούμε σε απόλυτα στενή σχέση με ακάρεα, καλοπροαίρετα βακτήρια, τεμπέληδες ιούς, κλπ.
Τι σημασία έχει η επίγνωση αυτής της τόσο απαραίτησης ζωϊκής αλληλοσύνδεσης; Αν ξανακοιτάξετε τις φωτογραφίες θα αναρωτηθείτε “μα… μ’ αυτούς;!” Αλλά ναι, μ’ αυτούς τους πανάσχημους! Τι σημασία έχει; Ας απαντήσει (ή ας μην απαντήσει) ο καθένας / η καθεμιά…