Σε καμμία περίπτωση δεν θα πρoτείναμε σε κανέναν … netflix! Ή οτιδήποτε παρόμοιο. (Κανά βιβλίο ναι…) Αλλά με αφορμή το ντοκυμαντέρ «the social dilemma», όπου διάφορα «μετανοιωμένα» στελέχη / εφευρέτες εφαρμογών και τεχνολογιών που έχουν αποδειχθεί τεράστιες εμπορικές επιτυχίες και πολιτιστικοί / διανοητικοί / ηθικοί τυφώνες (σχετικά με τα antisocial media) γίνονται κατήγοροι των ίδιων τους των έργων, σκεφτείτε αυτό: θα εμπιστευόσασταν ποτέ έναν φετιχιστή (της τεχνολογίας, της θρησκείας, του εμπορεύματος) ακόμα κι αν με κάθε ειλικρίνεια ήθελε να σας απελευθερώσει από έναν φετιχισμό;
Κατασκευές πραγματικοτήτων
Πόσο εύκολο είναι να φτιάξει ο καθένας μια δική του πραγματικότητα; Όσο εύκολο κι αν ήταν στο παρελθόν, οι δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες της 4ης βιομηχανικής επανάστασης το κάνουν ακόμα ευκολότερο – και πιο “διασκεδαστικό”. Καθώς τα μέσα αλλάζουν και εξελίσσονται, ο σκοπός παραμένει ο ίδιος· η δημιουργία και διατήρηση ιδεολογιών.
Το μονοπώλιο της αλήθειας
Είναι συνηθισμένο στους λεγόμενους «επιστημονικούς κύκλους» όταν μια άποψη διαθέτει επιρροή στην πλειοψηφία (μια επιρροή που ποτέ δεν είναι αυθόρμητη αλλά πάντα κτίζεται μέσα στους ‘επιστημονικούς θεσμούς’) να αυτο-θεωρείται σαν η μόνη και γνήσια αλήθεια. Και τα μέλη αυτής της ηγεμονικής τάσης, είτε πρόκειται για την ιατρική, είτε πρόκειται για την φυσική, είτε πρόκειται για την κοινωνιολογία, είτε για την σεισμολογία, να αντιμετωπίζουν τις (μειοψηφικές) διαφορετικές απόψεις με επιθετικότητα· επιδιώκοντας συνήθως την ηθική μάλλον παρά την φυσική τους εξόντωση. Όταν αυτό το συνηθισμένο αφορά ζητήματα ευρύτερου δημόσιου ενδιαφέροντος, όσοι έχουν την κυρίαρχη άποψη (ή έχουν καταφέρει, με «διάφορους τρόπους» να …
Η total «προστασία της υγείας»: αυτόματη ενοχοποίηση…
Αν σκοπεύατε να ταξιδέψετε εκτός εθνοκρατικών συνόρων, ακόμα και εντός της “ζώνης Σέγκεν”, σίγουρα έχετε διάφορα προβλήματα, δυσκολίες, εμπόδια. Όλα είναι κτισμένα βιαστικά ίσως αλλά βίαια πάνω στο θέωρημα της μολυσματικότητας των κοινωνικών σχέσεων. Έχουν πέσει πολλοί “πόροι” (κρατικοί και επιχειρηματικοί”) υπέρ της συντήρησης του τρόμου – της – αρρώστιας. Είναι τυραννία – αλλά, μην ανησυχείτε. Οι ενοχλήσεις είναι παροδικές, η “νέα κανονικότητα” μόνιμη· θα λέγαμε παραφράζοντας πινακίδες που τοποθετούνται σε έργα οδοποιίας. Οι φίλοι της καραντίνας μπορεί να μην χαίρονται καθόλου μελλοντικά – αλλά θα είναι αργά πια. Είδαν το “τυράκι” (την δήθεν “προστασία της δημόσιας υγείας”…), δεν είδαν …
Στο σωστό δρόμο
Δεν βάζουμε το 1,5 λεπτού video για να δείτε τα 4 εκτός έδρας γκολ της Barcelona κατά της Mallorca πριν σχεδόν 3 βδομάδες (13/6). Αλλά για να δείτε, επιτέλους, ένα γεμάτο γήπεδο! Μάλιστα όλα τα γήπεδα της ισπανικής λίγκας είναι το ίδιο γεμάτα, πράγμα που προφανώς αποδεικνύει ότι το κακό με τον covid-19 πάει, πέρασε….
Ακινητοποίησέ το – καλύτερα!
Αν μπορούν να εντοπίσουν, μέσω σήματος κινητού, ποιοί βρίσκονται μέσα σ’ ένα μαγαζί για να ψωνίσουν, τότε μπορούν να εντοπίσουν ποιοί έχουν μπει για να το λεηλατήσουν! Σωστό; Σωστό – αλλά διαφεύγει… Η Foursquare για παράδειγμα είναι μια αμερικάνικη τεχνολογική εταιρεία ηλικίας 12 χρόνων. Έχει εξειδικευτεί στον (γεωγραφικό) προσδιορισμό θέσης που δεν λέγεται μόνο «geolocation» αλλά και «geofencing». Μπορεί να υπάρχουν εφαρμογές με το όνομα της εταιρείας· αλλά υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες εφαρμογές με άλλα ονόματα που χρησιμοποιούν (χωρίς να το φωνάζουν) την τεχνολογία της. Η δουλειά της Foursquare είναι να εντοπίζει και να διακρίνει δεκάδες χιλιάδες σήματα κινητών, ακόμα κι …
Η ορχήστρα της “αλήθειας”
Ο έλεγχος των μέσων μαζικής ενημέρωσης και κατ’ επέκταση η χειραγώγιση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν είναι καινούριο κόλπο. Αν χρειάζεται ακόμα να αποδείξουμε ότι τα δελτία ειδήσεων χρησιμοποιούνται ως διαμορφωτές της πραγματικότητας, τότε είμαστε πολλά βήματα πίσω σε οτιδήποτε ανταγωνιστικό. Παρόλα αυτά, επί “πανδημικής κρίσης” φάνηκε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι δεδομένο.
Επιτήρηση “επαφών” – οι εφαρμογές
Στις 5 Μαΐου η αγγλία ξεκίνησε την δοκιμαστική εφαρμογή της πλατφόρμας επιτήρησης επαφών, στο νησί Γουάιτ. Ο υφυπουργός “υγείας και κοινωνικής φροντίδας”, Matt Hancock, ανήγγειλε την έναρξη του προγράμματος με ένα σύντομο βίντεο, που θα έλεγε κανείς ότι μοιάζει περισσότερο με εντολή του υπουργείου “πολέμου και εξοπλισμών”. Με αυτό τον τρόπο η “διαταγή για εθελοντική χρήση” της εφαρμογής εμφανίζεται ως συμβουλή για το κοινωνικό καλό. Στην πράξη, την πρώτη ημέρα εγκατέστησαν την εφαρμογή (εθελοντικά πάντα), οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία του νησιού. Την επόμενη μέρα στάλθηκε μήνυμα με λεπτομερείς οδηγίες στα 18.000 νοικοκυριά το νησιού, από τους επικεφαλείς του συστήματος υγείας …
Κοινωνική αποξένωση και επιτήρηση “επαφών”
Κάτι μας λέει (όχι «κάτι»… πολλά μας λένε!) πως όταν απ’ αυτήν εδώ την περιθωριακή γωνία του κυβερνοχώρου επιμένουμε ότι ο δήθεν φονιάς covid-19 είναι το άλλοθι και σημαία της βίαιης αναδιάρθρωσης των κοινωνικών σχέσεων (του κοινωνικού εργοστάσιου), της βίαιης και γρήγορης επιτάχυνσης της μηχανικής μεσολάβησης (engineering of everything), και της εφόδου του νεοκρατισμού, φαινόμαστε σαν ufo. Υπάρχουν κάμποσοι απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί διαθέσιμοι στο λεξικό που θα μπορούσαν εύκολα να ριχτούν εναντίον μας: από «συνωμοσιολόγοι» ως «δεν ξέρουν τι τους γίνεται». Δεν ιδρώνει μεν τ’ αυτί μας… όμως, αν έχει σημασία οτιδήποτε γράφεται εδώ, αυτή δεν είναι φιλοσοφική. Αν δεν ενισχυθούν …
Μια χούφτα παρατηρήσεις ακόμα
Είναι πιθανό να ξενίζει το γεγονός ότι μια ιστορία που εμφανίζεται σαν «μαζικό πρόβλημα υγείας» (όπως ο covid-19) είναι πρακτικά πολύ περισσότερα και σημαντικότερα… Και ότι, κατά συνέπεια, η βίαιη αναδιάρθρωση των σωμάτων και των κοινωνικών σχέσεων μέσω της «πανδημίας» έτσι ώστε να γίνουν πιο «δεκτικά» στις απαιτήσεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης είναι μια πολυδιάστατη εξέλιξη, που περιλαμβάνει όχι μόνο τακτικές και στρατηγικές δημόσιας τάξης (: η αστυνομο-ποίηση και η ψηφιο-ποίηση του υγιεινισμού) αλλά, επίσης, ενέργειες όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού (: η στρατιωτικο-ποίησή του). Δυστυχώς δεν υπάρχει τρόπος (ή η ασταμάτητη μηχανή δεν ξέρει κάποιον) που να διορθώνει την διανοητική …