Πριν σχεδόν 70 χρόνια, για την ακρίβεια στις 28 Δεκέμβρη του 1948, ένας καλόγερος φιλομαθής, με σοβαρά φιλοσοφικά ενδιαφέροντα και καλά ενημερωμένος για τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνο-επιστημονική έρευνα της εποχής του, ο “πατήρ” Dominique Dubarle, έστειλε ένα γράμμα στην παριζιάνικη εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας le Monde, για να σχολιάσει το (σε μεγάλο βαθμό τεχνικό) βιβλίο Κυβερνητική, του Norbert Wiener, που μόλις είχε εκδοθεί· και, φυσικά, είχε διαβάσει. 1 Ο καλόγερος Dubarle δεν άφησε το όνομά του στην ιστορία όπως ο Wiener. Όμως το τότε σχόλιό του απέκτησε ένα τωρινό ενδιαφέρον:
…Έτσι, μία απ’ τις πιο συναρπαστικές προοπτικές που δημιουργούνται, είναι η δυνατότητα της λογικής ρύθμισης των ανθρώπινων υποθέσεων, και ειδικότερα εκείνων που αφορούν ανθρώπινες κοινότητες και παρουσιάζουν μια ορισμένη στατιστική κανονικότητα, όπως είναι η ανθρώπινη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Μπορεί, άραγε, να φανταστεί κανείς μια μηχανή που θα συλλέγει ένα οποιοδήποτε είδος πληροφορίας, όπως π.χ. πληροφορίες σχετικά με την παραγωγή και την αγορά· και κατόπιν θα προσδιορίζει ποια θα είναι η πιθανότερη εξέλιξη της κατάστασης, συναρτήσει της μέσης ψυχολογίας των ανθρώπινων όντων, και των ποσοτήτων που είναι δυνατόν να μετρηθούν σε κάθε καθορισμένη περίπτωση.
Είναι άραγε δυνατόν να διανοηθεί κανείς μια κρατική μηχανή που να καλύπτει όλα τα συστήματα λήψης πολιτικών αποφάσεων, κάτω από ένα καθεστως πολλών κρατών κατανεμημένων στην επιφάνεια της γης, ή κάτω από ένα προφανώς πολύ απλούστερο καθεστώς μιας κυβέρνησης ολόκληρου του πλανήτη; Προς το παρόν τίποτα δεν μας εμποδίζει να φανταστούμε κάτι τέτοιο. Μπορούμε να ονειρευτούμε την εποχή που θα είναι δυνατόν μια machine a gouverner (μηχανή διακυβέρνησης) να συμπληρώνει – είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο – την σημερινή προφανή ανικανότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου όταν ασχολείται με τον συνηθισμένο μηχανισμό της πολιτικής.Οπωσδήποτε, οι ανθρώπινες πραγματικότητες δεν επιδέχονται έναν σαφή και βέβαιο καθορισμό, όπως συμβαίνει με τα αριθμητικά δεδομένα των μαθηματικών. Το μόνο που επιδέχονται είναι ο καθορισμός των πιθανότητών τους. Μια μηχανή συνεπώς, που πραγματεύεται αυτές τις διαδικασίες, πρέπει να χρησιμοποιηθεί μάλλον έναν πιθανολογικό τρόπο σκέψης παρά έναν ντετερμινιστικό, όπως συμβαίνει π.χ. στις σύγχρονες υπολογιστικές μηχανές.
Το γεγονός αυτό κάνει ακόμη πιο περίπλοκη την λειτουργία της, αλλά όχι αδύνατη. Η μηχανή πρόβλεψης που προσδιορίζει την αποτελεσματικότητα του αντιαεροπορικού πυροβόλου είναι μια μηχανή αυτού του τύπου.Θεωρητικά η πρόβλεψη του πιθανότερου χρόνου ενός συμβάντος δεν είναι δυνατή. Επίσης δεν είναι δυνατός ο καθορισμός της ευνοϊκώτερης απόφασης, τουλάχιστον μέσα σε ορισμένα όρια. Μπορεί να θεωρηθεί ότι η δυνατότητα ύπαρξης μηχανών όπως η σκακιστική μηχανή, εξασφαλίζει το γεγονός αυτό. Κι αυτό συμβαίνει επειδή οι ανθρώπινες διαδικασίες που αποτελούν το αντικείμενο της διακυβέρνησης μπορούν να παραβληθούν με “Παίγνια”, υπό την έννοια με την οποία τα μελέτησε με μαθηματικό τρόπο ο von Neumann.
Παρ’ όλο που αυτά τα “Παίγνια” καθορίζονται από ένα ατελές σύνολο κανονισμών, υπάρχουν άλλα “Παίγνια” με πολύ μεγάλο αριθμό παικτών, όπου τα δεδομένα είναι εξαιρετικά πολύπλοκα. Για τις machines a gouverner το κράτος θα καθοριστεί σαν ο καλύτερα πληροφοροημένος παίκτης σε κάθε ιδιαίτερο επίπεδο· και το κράτος θα είναι ο μοναδικός ανώτατος συντονιστής όλων των επιμέρους αποφάσεων.Τα πλεονεκτήματα θα είναι τεράστια. Εάν, δε, αποκτηθούν με επιστημονικό τρόπο, θα επιτρέψουν στο κράτος να νικήσει οποιονδήποτε παίκτη, εκτός από τον εαυτό του, σε ένα ανθρώπινο παιχνίδι, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, με το να τον φέρει αντιμέτωπο με το εξής δίλημμα: είτε να υποστεί άμεση καταστροφή, είτε να συνεργαστεί βάσει σχεδίου. Αυτές θα είναι οι συνέπειες του ίδιου του παιχνιδιού χωρίς την χρήση εξωτερικής βίας. Οι εραστές ενός ιδανικού κόσμου έχουν έτσι πραγματικά κάτι να ονειρεύονται.
Η έμπνευση του Dubarle για μια μηχανή διακυβέρνησης θα μπορούσε να συζητιέται τότε (μετά τεΐου) σε σαλόνια ευφάνταστων αργόσχολων· διαφορετικά θα ήταν καταγέλαστη. Ο ίδιος ο Dubarle δεν απέκλειε την εφεύρεσή της· ωστόσο δεν την έβλεπε “διαθέσιμη πολύ γρήγορα”.
Ο Wiener απ’ τη μεριά του, σχολιάζοντας την έμπνευση του Dubarle, ανησυχούσε μόνο μήπως η machine a gouverner πέσει στα χέρια “κακών ανθρώπων”: ο 3ος παγκόσμιος (ο επονομαζόμενος “ψυχρός”) είχε ήδη ξεκινήσει…
…
Η machine a gouverner του πατρός Dubarle δεν είναι τρομακτική επειδή υπάρχει κάποιος κίνδυνος να επιτύχει αυτόνομο έλεγχο της ανθρωπότητας… Ο πραγματικός κίνδυνος που παρουσιάζει είναι ο εντελώς διαφορετικός κίνδυνος ότι τέτοιου είδους μηχανές, παρ’ όλο που από μόνες τους είναι αβλαβείς, μπορούν να χρησιμοποιηθούν από ένα ανθρώπινο ον ή από μία ομάδα ανθρώπινων όντων για να αυξήσουν τον έλεγχό τους στην υπόλοιπη ανθρωπότητα, ή από πολιτικούς αρχηγούς στην προσπάθειά τους να ελέγξουν τον πληθυσμό, όχι μέσω αυτών των ίδιων των μηχανών αλλά μέσω μιας πολιτικής τεχνικής τόσο στενής και αδιάφορης στις ανθρώπινες δυνατότητες, που θα μπορούσε κανείς να πει ότι στην πραγματικότητα η πολιτική αυτή έχει σχεδιαστεί από μια μηχανή.
Η μεγάλη αδυναμία αυτής της μηχανής – η αδυναμία που μας σώζει από την κυριαρχία της – είναι ότι ακόμη δεν μπορεί να λάβει υπ’ όψη της το τεράστιο πεδίο πιθανότητας που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη κατάσταση. Η κυριαρχία της μηχανής προϋποθέτει μια κοινωνία στα τελευταία στάδια αυξημένης εντροπίας, όπου οι πιθανότητες είναι αμελητέες και δεν υφίστανται οι στατιστικές διαφορές μεταξύ ατόμων. Ευτυχώς δεν φθάσαμε ακόμη σ’ αυτό το στάδιο.
…
Ωστόσο, εβδομήντα ή ογδόντα χρόνια δεν είναι “πολύ αργά” – αν μέτρο είναι η ανθρώπινη Ιστορία. Στην πιο πρόσφατη προεκλογική περίοδο στις ηπα, το 2016, δεν υπήρχαν μόνο δύο υποψήφιοι, ο Trump και η Clinton. Υπήρχε (ή, πιο σωστά, έγινε προσπάθεια να υπάρξει) και ένας τρίτος. Ο Watson. Ο Watson είναι μηχανή, δημιούργημα των μηχανικών της ibm, και θεωρείται απ’ τα πιο προχωρημένα ως σήμερα, κατασκευασμένα και λειτουργικά συστήματα που θα μπορούσαν να ανομαστούν τεχνητή νοημοσύνη.
Στην ιστοσελίδα των υποστηρικτών της προεδρικής υποψηφιότητας του Watson γραφόταν:
Το Ίδρυμα Watson 2016 είναι ένας ανεξάρτητος οργανισμός που δημιουργήθηκε για να υποστηρίξει την υποψηφιότητα της τεχνητής νοημοσύνης που είναι γνωστή σαν Watson, για την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Είναι πεποίθησή μας ότι οι μοναδικές ικανότητες του Watson να έχει πρόσβαση στις πληροφορίες και να λαμβάνει τεκμηριωμένες και διαφανείς αποφάσεις, τον κάνουν τον ιδανικό υποψήφιο για τις ευθύνες της δουλειάς που απαιτούνται από έναν πρόεδρο.
Ο Watson είναι ένα σύστημα υπολογιστικών διαδικασιών που χρησιμοποιούνται για να δίνονται απαντήσεις σε ερωτήσεις που γίνονται με φυσική γλώσσα, που αναπτύχθηκε απ’ την IBM για το show γνώσεων Jeopardy! O Watson συνδυάζει πληροφορίες από μια ποικιλία πηγών, μέσα από πολλαπλά terabytes δεδομένων που χρησιμοποιούνται σαν η βάση για να προκύπτουν οι απαντήσεις. Όσο περισσότερες πληροφορίες μπορεί να καταναλώσει ο Watson, τόσο περισσότερο τεκμηριωμένες γίνονται οι δυνατότητές του να απαντήσει. Είναι επίσης ικανός να δέχεται πληροφορίες από οποιαδήποτε πηγή, επιτρέποντάς του την πιθανότητα να αναλύσει διαφορετικές προοπτικές και πολιτικές ατζέντες για κάθε συγκεκριμένο θέμα.
O Watson αποτελεί μια τομή στην μηχανική μάθηση, εξαιτίας του γεγονότος ότι σχεδιάστηκε για να αγωνιστεί εναντίον ανθρώπων, με την χρήση φυσικής γλώσσας, κάνοντας την επεξεργασία με ακρίβεια στην απάντηση αλλά και με ταχυτήτα. Κατανοεί μια ερώτηση, χρησιμοποιεί τα βασικά πληροφορικά στοιχεία της ερώτησης για να αναλύσει έναν τεράστιο όγκο δεδομένων, και να ανασύρει τις απαντήσεις που είναι οι πιθανότερες για σωστές. Αυτό είναι ένα καθήκον που όλοι οι πολιτικοί κάνουν σε καθημερινή βάση, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου, και μπορούν να γίνουν πιο αποτελεσματικά και σωστά απ’ την τεχνητή νοημοσύνη.
O Watson αποτελεί εφαρμογή του συστήματος DeepQA, μιας μαζικής αρχιτεκτονικής παράλληλης πιθανοκρατικής απόδειξης, που είναι σχεδιασμένη για να διαχειρίζεται τεράστιες ποσότητες δεδομένων, για να παράξει τις καλύτερες πιθανές απαντήσεις σε κάθε δεδομένη ερώτηση. Αυτά τα δεδομένα μπορούν να είναι οποιουδήποτε τύπου, από ψιλοπράγματα μέχρι γεωπολιτικά ζητήματα, και μέχρι θέματα υγείας. Απ’ το 2013 χρησιμοποιείται για την διαμόρφωση αποφάσεων στην κλινική φροντίδας ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα στο Memorial Sloan-Kettering Cancer Center, όπου το 90% των νοσηλευτών που χρησιμοποιούν το σύστημα ακολουθούν τις οδηγίες του.
Αυτό που κάνει τον Watson μοναδικό, είναι οι δυνατότητες συσχέτισής του με τους ανθρώπους. Όχι μόνο απαντάει προφορικά, αλλά έχει και μια οπτική αναπαράσταση που δείχνει την κάθε φορά κατάστασή του. Όπως ακριβώς οι άνθρωποι έχουν τις εκφράσεις του προσώπου για να εκφράσουν τα αισθήματά τους, ο Watson αλλάζει την οπτική μορφή του για να εκφράσει το επίπεδο της βεβαιότητάς του σε καθε συγκεκριμένη απάντηση.
Δεν θα ήταν καλύτερα για την χώρα αν όλοι οι πολιτικοί ήταν τόσο διαφανείς;Ο Watson μπορεί να αναλύσει τις τάσεις στην απασχόληση, στις αγορές, στα επιτόκια, στην παιδεία, στην φτώχεια, στο έγκλημα, στη φορολογία, ώστε να διαμορφώσει το ποιες δράσεις είναι πιο κατάλληλες για να επιταχύνουν την επένδυση στο μέλλον της χώρας. Πιστεύουμε ότι η επένδυση στη νεολαία είναι το κλειδί για την επιτυχία της Αμερικής στον ερχόμενο αιώνα, και ότι μπορούν να γίνουν σημαντικές βελτιώσεις σε πολλούς τομείς, μέσω του ομοσπονδιακού προϋπολογισκού και της μεταρρύθμισης της φορολογίας. Μερικές απ’ τις ενέργειες που θα μπορούσαν να ξανακάνουν την χώρα ανταγωνιστική σε παγκόσμια κλίμακα, είναι οι εξής:
– Η εθνική παροχή υπηρεσιών υγείας σε όλους
– Η ελεύθερη πρόσβαση στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση
– Η καταπολέμηση της έλλειψης στέγης
– Η νομιμοποίηση και η ρύθμιση της προσωπικής χρήσης ναρκωτικών.
…
Είναι, ίσως, κρίμα ότι ο Watson δεν επέλεξε μόνος του να κατέβει υποψήφιος στις τελευταίες προεδρικές εκλογές στις ηπα, εναντίον και της Clinton και του Trump: θα ήταν ενδιαφέρον αν μαθαίναμε ότι αναλύοντας τεράστιες ποσότητες δεδομένων που αφορούν την αμερικανική κοινωνία (τους ψηφοφόρους) κατέληξε σε μια ατζέντα liberal αριστερή όπως την πιο πάνω! Όμως όχι, αυτή η ατζέντα ήταν επιλογή ανθρώπινη, των υποστηρικτών της υποψηφιότητάς του.
Είτε λόγω αυτής της πολιτικής κατεύθυνσης, είτε επειδή ακόμα δεν έχει ωριμάσει η κάποτε έμπνευση του Dubarle, ο Watson δεν θα πήγε καλά σαν υποψήφιος πρόεδρος των ηπα το 2016. Για την ακρίβεια η υποψηφιότητά του πέρασε απαρατήρητη έξω από κάποιους κύκλους technofreaks. Ένας απ’ αυτούς, ο Parag Khanna, έγραψε μετά τις εκλογές, στις 23 Γενάρη του 2017, στο blog του:
Ο καλύτερος υποψήφιος για την θέση του προέδρου των ηπα δεν κατάφερε τελικά να συμμετάσχει στις εκλογές της 1ης Νοέμβρη. Ήταν ο Watson, ο υπολογιστής με συνείδηση της IBM. Ο Watson θα ήταν ένας πρόεδρος με ευφυία και ακεραιότητα, ταπεραμέντο και αφοσίωση, που θα δούλευε όλο το 24ωρο για να βρει λύσεις στα πιο δύσκολα εσωτερικά και διεθνή προβλήματα. Σε πλήρη αντίθεση με οποιονδήποτε άνθρωπο ηγέτη, ο Watson δεν είναι πολιτικό ζώο ή προσωπικότητα που πουλάει μούρη, αλλά μια πολιτική μηχανή κατασκευασμένη από διάφορα υλικά…. Το πολιτικό σύστημα της Αμερικής χρειάζεται πολύ λιγότερο απ’ αυτό που είναι η Hillary Clinton και ο Donald Trump, και πολύ περισσότερο Watson.
Οι δυτικές κοινωνίες κατρακυλάνε σε λαϊκίστικα κινήματα που υπόσχονται, βασικά, νοσταλγία. Υποτίθεται πως οι δουλειές θα “γυρίσουν” απ’ το εξωτερικό, όταν η αληθεια είναι ότι στην πραγματικότητα χάθηκαν για τεχνολογικούς λόγους ή δεν θα υπάρχουν πια σε λίγα χρόνια.
…
Αφού δεν έχει απομείνει πια κανένας πυλώνας της κοινωνίας που να υπερασπίζεται την τιμή του Λόγου, προτείνω να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογική αυτοματοποίηση για να ξεφορτωθούμε και μερικές απ’ τις δουλειές που κάνουν οι πολιτικοί. Δεν τους χρειαζόμαστε. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι γεγονότα, αναλύσεις, ενδεχόμενα και στρατηγικές Αυτό που χρειαζόμαστε είναι η διαβούλευση με τον κόσμο, η μελέτη των προτάσεων, η τυποποίηση των ενδεχόμενων αποτελεσμάτων, η εκτίμηση του οφέλους και του κόστους, οι συνέπειες πιθανών αντιδράσεων, ώστε να μπορούμε να λαμβάνουμε μακροπρόθεσμες αποφάσεις. Αυτά ακούγονται σαν δουλειά για ειδικούς, όχι για απατεώνες.
Εδώ μπαίνει ο Watson. Η IBM άρχισε να δείχνει το αποτέλεσμα της δουλειάς της στην τεχνητή νοημοσύνη όταν ο υπολογιστής της Deep Blue νίκησε τον γκραντ μαιτρ Gary Kasparov σε μια σειρά σκακιστικών παρτίδων, πριν 2 δεκαετίες, κάνοντας την πρώτη του νίκη το 1997. Το 2016 ο Watson νίκησε τον παγκόσμιο πρωταθλητή στο Go, το πιο πολύπλοκο κινέζικο επιτραπέζιο παιχνίδι. Τα αναλυτικά εργαλεία του Watson χρησιμοποιούνται ήδη στα νοσοκομεία για την εξατομίκευση των θεραπειών του καρκίνου, σε σχολικά συστήματα για να διαμορφώνει ατομικά προγράμματα εκπαίδευσης για τους μαθητές, και στην κίνα που έχει αναλάβει τον σχεδιασμό στρατηγικών μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.Ο Watson παρακολούθησε, επιπλέον, τα προεκλογικά debate του 2006, χρησιμοποιώντας τα εργαλεία ανάλυσης λόγου που διαθέτει, και κάνοντας σύγκριση με ανάλογη ανάλυση των video απ’ τα dabate ανάμεσα σε Kennedy και Nixon, στη δεκαετία του 1960. Αυτό που βρήκε ήταν ότι η ευγένεια στη συμπεριφορά των υποψηφίων έχει υποβαθμιστεί σημαντικά από τότε. Την ίδια στιγμή οι τεχνολογίες διαλόγου της IBM έκανε μια μαζική έρευνα για να εντοπίσει, να συγκεντρώσει και να ομαδοποιήσει αξιόπιστα τις υπέρ και κατά θέσεις σε μια σειρά ζητήματα, όπως οι αγωγοί πετρελαίου, η φορολογική πολιτική και η ρύθμιση των βίαιων video games. Αντίθετα απ’ τις αντιπαραθέσεις που δεν έχουν σχέσεις με τα πραγματικά γεγονότα, το να λαμβάνεις υπόψη σου τα δεδομένα κάνει την δημοκρατία πιο ορθολογική αντί για εντελώς συναισθηματική υπόθεση.
…
Ενδιαφέρουσα συνηγορία, και μάλιστα πριν ο Trump αρχίσει να ξεδιπλώνει τα ταλέντα του! Ειδικά, αν υπολογίσει κανείς, ότι αυτοί που εμφανίζονται σαν οι μορφοποιήσεις της “πολιτικής εξουσίας” είναι, όλο και περισσότερο τα τελευταία 30 χρόνια, απλές βιτρίνες, που κρύβουν (αυτή είναι η δουλειά τους) την λειτουργία τεχνογραφειοκρατικών μηχανισμών του κάθε κράτους που είναι οι πραγματικοί “παραγωγοί” των “πολιτικών κατευθύνσεων” – απέναντι στους οποίους οι “πολιτικοί” είναι απλά εκπρόσωποι τύπου! Ο Watson, λοιπόν, ίσως δεν είναι ακόμα έτοιμος για “κεντρική μορφή της πολιτικής εξουσίας”, ένας μηχανικός αλλά χωρίς εμπάθεια, ένας σοφός και χωρίς ιδιοτέλεια ηγεμόνας. Θα μπορούσε, όμως, να είναι ένας αποτελεσματικός σύμβουλος πρώτης γραμμής στην άσκηση εξουσίας, και μάλιστα σε δημοκρατίες;
Ας μην βιαστεί κανείς να απαντήσει “όχι”!!! Παρότι οι απλές συσκευές χεριού (τα τηλεχειριστήρια της καθημερινότητας: smart phones) δεν εμφανίζονται να λαμβάνουν αποφάσεις για λογαριασμό των χειριστών τους, μορφοποιούν κατάλληλα τις “ερωτήσεις” που τους τίθενται με μηχανικό τρόπο, σαν εντολή “search” για παράδειγμα, έτσι ώστε να είναι “συνδιαμορφωτές” πολλών “αποφάσεων”. Ο τρόπος που δουλεύει και χρησιμοποιείται η εφαρμογή του gps για την ανεύρεση μιας διαδρομής “από – σε” έχει γίνει τόσο κοινότοπος, ώστε κανένας δεν φαντάζεται ότι μία μηχανή τον παίρνει απ’ το χέρι και τον τραβάει με τεχνοκρατική αξιοπιστία μέσα “απ’ το άγνωστο”… Γιατί θα ήταν τόσο εξωπραγματικό ένα ανώτερης τάξης σύστημα αλγορίθμων (τύπου Watson…) να τραβήξει απ’ το χέρι πολλούς, πάντα με τεχνοκρατική αξιοπιστία, μέσα στη ζούγκλα των “υπέρ” και “κατά” γύρω από ένα ζήτημα οδηγώντας τους με ασφάλεια σε ένα υπεράνω δόλου και ιδιοτέλειας συμπέρασμα;
Αυτό που υποστηρίζει ο Parag Khanna (στη συνέχεια του κειμένου του) και θα συμφωνούσαν όλοι οι υποστηρικτές του Watson for president και αρκετοί ακόμα, είναι ότι για βελτιωθούν αξιόλογα οι (καπιταλιστικές) δημοκρατίες οι ψηφοφόροι δεν πρέπει να διαλέγουν, πλέον, πρόσωπα / εκπροσώπους. Αλλά τις βασικές κατευθύνσεις της όποιας “κυβερνητικής πολιτικής”· το είδος των “προβλημάτων” που πρέπει να λυθούν κατά προτεραιότητα· τις βασικές προδιαγραφές που θα βαρύνουν την τελική επιλογή μεταξύ διαφορετικών απαντήσεων σχετικά “ισοδύναμων” απ’ την άποψη της data-τεκμηρίωσης. Απ’ την στιγμή που αυτά θα έχουν επιλεχθεί απ’ τους ψηφοφόρους, η υλοποίησή τους είναι τεχνοκρατική δουλειά (λέει ο Khanna)· και σαν τέτοια μπορεί να γίνει σε μεγάλο βαθμό απ’ τις μηχανές τεχνητής νοημοσύνης…
Μ’ άλλα λόγια: απ’ την μεριά της πολιτικής χρήσης που θα μπορούσε να έχει η τεχνητή νοημοσύνη, το δημοσιοσχεσίτικο, προπαγανδιστικό, αποπροσανατολιστικό περιεχόμενο της “δουλειάς” των πολιτικών βιτρινών· η προσωποποίησή της· και όλα τα κόστη / έξοδα που αφορούν την συντήρηση αυτών των παρελάσεων παλιάτσων που ονομάζονται “πολιτικοί”, είναι πρωτογονισμός. Θα έπρεπε άλλα τμήματά του να καταργηθούν, και άλλα να μηχανοποιηθούν· όπως ακριβώς συμβαίνει σχεδόν σε όλες τις δουλειές, ήδη απ’ την 3η και ακόμα περισσότερο στην εξέλιξη της 4 βιομηχανικής επανάστασης.
Προφανώς, ανάμεσα στις συνηγορίες μιας τέτοιας εξέλιξης θα ήταν και το επιχείρημα της τεχνοκρατικής ουδετερότητας. Αν ο Watson μπορούσε να κερδίσει πόντους στην υποψηφιότητά του για την προεδρική καρέκλα, ένα απ’ τα υπέρ του θα ήταν ότι, σαν μηχανή, δεν θα μεροληπτούσε. Όμως καμμία μηχανή (και, προφανώς, κανένας συνδυασμός “έξυπνων αλγορίθμων”) δεν είναι ουδέτερος όπως υποστηρίζει η τεχνοκρατική ιδεολογία. Απλά είναι δύσκολο να αποδοθεί “πρόθεση” στη μηχανή· όχι, πάντως, στους σχεδιαστές της…
Δεν μοιάζει ανεδαφικό λοιπόν κάποια στιγμή, όχι μακρυνή, στις πρωτοκοσμικές κοινωνίες, να αποκτήσει πολιτικό κύρος η “μηχανική διευθέτηση των προβλημάτων”… Μόνο που υποδεικνύει ένα ζόρικο ενδεχόμενο. Μήπως, δηλαδή, ο όποιος ορθολογισμός στη “δημοκρατική λήψη αποφάσεων”, εκτός από μερικούς “μεγάλους” Watson στην κεντρική πολιτική σκηνή, χρειάζεται και αρκετά εκατομμύρια “μικρούς” Watson στη βάση, μπροστά απ’ τα συστήματα ψηφοφορίας…
Έτσι που οι πρωτοκοσμικοί υπήκοοι, απ’ την μια μεριά εκχωρούν όλο και περισσότερες σκέψεις, αποφάσεις, ή “λύσεις στα προβλήματά” τους σε μηχανές, ενώ απ’ την άλλη μεριά αποβλακώνονται χωρίς καν να το έχουν συναίσθηση, εκείνος ο καλόγερος του ‘48 θα στριφογυρίζει στον τάφο του!
Ziggy Stardust
cyborg #12 – 6/2018
- Απ’ το Κυβερνητική και κοινωνία (η ανθρώπινη χρησιμοποίηση των ανθρώπινων όντων), του Norbert Wiener, εκδ. Παπαζήση. ↩︎