Η Alice Bergmann ζει στο Chemnitz, στη γερμανία, και έχει ένα σοβαρό πρόβλημα με το ισλάμ. Πρέπει να ξεπεράσει ένα φοβερό σοκ, την δολοφονία της αδελφής της Elizabeth πριν μερικά χρόνια σ’ ένα πάρκο στο Βερολίνο. Και οι δύο δολοφόνοι ήταν μετανάστες.
«Έχω πολύ μίσος μέσα μου, πολλή οργή, και ξέρω ότι αυτό το τραύμα θα ματώνει για πάντα» έγραψε η Bergmann σ’ ένα post στο λογαριασμό της στο facebook το 2015. Πολεμάει εναντίον των μεταναστών στην πρώτη γραμμή από τότε, ακόμα και απ’ την δουλειά της που είναι στην ομοσπονδιακή υπηρεσία για μετανάστες και πρόσφυγες. Ένας φίλος της απ’ το facebook της έδωσε συγχαρητήρια για την πιο πάνω ανάρτηση. «Προς τιμήν της δολοφονημένης αδελφής σου, αυτό είναι το καλύτερο που μπορείς να κάνεις.
… Η Bergmann έχει στενή σχέση μέσω facebook με την εξαδέλφη της Helena, που είναι μοντέλο και καλλιτέχνης, δουλεύει σε μια ακαδημία, και προσπαθεί μέσω της τέχνης της να αυξήσει την προσοχή της κοινής γνώμης για την κακομεταχείριση και τις δολοφονίες γυναικών από μετανάστες. Στο προφίλ της γράφει ότι «σε πόλλες πόλεις της γερμανίας οι γυναίκες δολοφονούνται από μετανάστες».
Η Bergmann έχει επίσης στενή επαφή μέσω facebook με τον αδελφό της David, που ανησυχεί για την ασφάλεια της Alice, αφού, όπως γράφει στο profile του, ένας απ’ τους δολοφόνους της Elizabeth είπε στο δικαστήριο «Και η Alice πρέπει να πεθάνει … Ορκίζομαι ότι θα την σκοτώσω…»
Φωτογραφίες στους λογαριασμούς τους δείχνουν ότι οι τρεις συναντιούνται τακτικά, και κάνουν εκδρομές και ταξίδια για να ξεπεράσουν τον πόνο τους. Επιπλέον κουβεντιάζουν με πολλούς άλλους στο facebook για τους μετανάστες και την πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης για το άσυλο.
Τραγική η ιστορία αυτή, αλλά έχει ένα πρόβλημα: όλοι οι πρωταγωνιστές είναι ανύπαρκτοι. Δεν έχει υπάρξει καμμία Elizabeth που να έχει δολοφονηθεί από μετανάστες· καμμία εξαδέλφη Helena καλλιτέχνης, κανένας David αδελφός, και καμμία Alice Bergmann. Η φωτογραφία που υπάρχει στον λογαριασμό μ’ αυτό το όνομα είναι της χιλιανής ηθοποιού Josefina Montane…
Έτσι ξεκινάει χθεσινό άρθρο στην ηλεκτρονική έκδοση του καθεστωτικού γερμανικού de spiegel, με τίτλο: ένα δίκτυο ψεμμάτων στο facebook· πως να κοροϊδεύεις τους φίλους και να επηρεάζεις τον κόσμο. Το άρθρο χρησιμοποιεί διάφορα παραδείγματα πλαστών προσώπων με παρουσία στα social media, και το κύριο θέμα του είναι οι προσπάθειες (ακόμα και της facebook…) να εντοπίζει τέτοιους λογαριασμούς και να τους διαγράφει…
(φωτογραφία: αριστερά η χιλιανή Montane, και δεξιά η ίδια, ελαφρά «πειραγμένη» στο photoshop, ως Alice Bergmann).
Όσοι έχουν μερικά δράμια μυαλό στο κεφάλι τους ξέρουν ότι η πλαστοπροσωπία έχει γίνει κανονική βιομηχανία πολύ μεγάλης έκτασης στα social media. Και μάλιστα όχι μόνο από μεμονωμένους ψεύτες (που προσπαθούν να «ψαρέψουν» διάφορους και διάφορα, πάντα για κακό…) αλλά και από κράτη, μυστικές υπηρεσίες· και επιχειρήσεις. Τα παραδείγματα είναι πολλά και γνωστά και στα μέρη μας, ώστε περιττεύει να δείξουμε μερικά.
Με λίγη κριτική σκέψη θα έπρεπε να αναρωτηθεί ο καθένας αν τα λεγόμενα social media έτσι όπως έχουν εξελιχθεί και εξελίσσονται είναι τελικά τίποτα άλλο πέρα από κατεξοχήν αγωγοί πλαστοπροσωπιών και μαζικών psyops (ψυχολογικών επιχειρήσεων) από κράτη, παρακράτη και αφεντικά… Κι αν, κατά συνέπεια, οι «συνηθισμένοι χρήστες» αυτών των κρατικών και παρακρατικών αγωγών είναι κάτι άλλο από σκέτοι (και δυστυχείς) «μαϊντανοί», που νομιμοποιούν με την μηντιακή υποδούλωσή τους αυτούς τους μηχανισμούς· όταν, φυσικά, δεν είναι καταδότες εαυτών και αλλήλων με την έννοια της κλοπής έως λεηλασίας των προσωπικών δεδομένων τους, από κάθε είδους ενδιαφερόμενο.
Υπερβολή; Όχι. Δεν θα ήταν απαραίτητες οι φασιστικές επιχειρήσεις πλαστογράφησης αφού υπάρχει η cambridge analytica. Άραγε αυτά τα πολλά εκατομμύρια των αμερικάνων που η εταιρεία «έπεισε», μέσω πλαστών λογαριασμών στα social media, να ψηφίσουν το ψόφιο κουνάβι· και τα άλλα πολλά εκατομύρια των άγγλων που «πείστηκαν» απ’ την ίδια εταιρεία με τον ίδιο τρόπο να ψηφίσουν brexit το 2016, κατάλαβαν ότι χειραγωγήθηκαν και έκλεισαν τους λογαριασμούς τους; Όχι… Μήπως οι έλληνες πελάτες των social media έχουν κάποια ειδικά ταλέντα για να μην φάνε (για παράδειγμα) την οργανωμένη πρόκληση πανικού ή εθνικιστικού οίστρου αν κάποιοι μηχανισμοί αποφασίσουν ότι τους βολεύει; Όχι…
Την επικίνδυνη δυναμική της ψηφιακής πλαστογράφησης / πλαστογραφίας την είχαμε καταγγείλει πολύ έγκαιρα, κατ’ αρχήν μέσα απ’ τις σελίδες του περιοδικού 3η γενιά, τον Γενάρη του 2002. Σημειώστε την χρονολογία: τότε δεν υπήρχε καν και καν η προοπτική (πόσο μάλλον η εξάπλωση της πανούκλας) των social media. Ήταν αρκετό, έφτανε και περίσσευε, το να αντιμετωπίσει κανείς με κριτικό τρόπο ένα καινούργιο «δόγμα» που άρχιζε να ανατέλει φορτσάτο τότε (και μάλιστα ανάμεσα σε αυτοχαρακτηριζόμενους σαν «ριζοσπάστες», «επαναστάτες» κλπ), σύμφωνα με το οποίο η διαδικτυακή / ψηφιακή ανωνυμία ήταν … ελευθερία! Μετά από 18 χρόνια είναι ίσως ευκολότερο να περιγελάσει κανείς την βαθιά βλακεία εκείνου του «δόγματος»· αλλά τώρα είναι αργά: η επικοινωνιακή «ελευθερία» και «ευκολία» έχουν αποικιοποιηθεί τόσο έντονα και συστηματικά από τους καθεστωτικούς μηχανισμούς, ώστε όποιος / όποια συνεχίζει να «ζει λεύτερα» μέσα στα social media έχει, απλά, ανοίξει διάπλατα την πόρτα του στην χειραγώγησή του.
Δεν είναι παράξενο: το ζήτημα της μαζικής (και προβοκατόρικης) πλαστογράφησης δεν αντιμετωπίζεται απαγορεύοντας (;) εκείνους που είτε ερασιτεχνικά είτε επαγγελματικά και μεθοδευμένα διασπείρουν ψέμματα. Τέτοιοι (παθολογικοί μυθομανείς, εγκάθετοι, τσατσορούφιανοι, ή κρατικοί / παρακρατικοί μηχανισμοί) υπήρχαν πάντα· και στην ψηφιακή εποχή έχουν βρει την υγεία τους. Θα συνεχίσουν να υπάρχουν, σε όλο και πιο «ανώτερο» τεχνολογικά στάδιο…
Το θέμα είναι ποιοί, πόσοι, και γιατί τους ανοίγουν την πόρτα… Η ιδέα της εξαφάνισης των «πηγών» της πλαστογράφησης είναι επικίνδυνη: μεταφέρει την ευθύνη στους «καλούς» μηχανισμούς, είτε πρόκειται για ευαίσθητες εταιρείες (σαν την facebook…) είτε για φιλαλήθη κράτη… Το αντίθετο είναι που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει, παρότι με τα σημερινά δεδομένα μοιάζει αδύνατο: η άρνηση της μηχανικής (αντι)κοινωνικής μεσολάβησης (social media-ting, αν μας επιτρέπεται η κατάχρηση του όρου).
Αυτό το αδύνατο είναι που πρέπει να γίνει δυνατό…