Όταν η σουηδική Epicenter (“φυτώριο / θερμοκήπιο” για περισσότερες από 100 startups στη Στοκχόλμη) ξεκίνησε στις αρχές του 2017 να φυτεύει παθητικά μικροτσίπ (RFID: Radio Frequency IDentification) στους εργαζόμενούς της, εθελοντικά βέβαια (ένας μάλλον εκβιαστικός εθελοντισμός· αλλά αυτό είναι ζήτημα που θέλει την δική του ανάλυση…), ήταν και δεν ήταν πρωτοπόρα. Ήταν πρωτοπόρα απ’ την άποψη πως αυτή ήταν η πρώτη δημόσια γνωστή μαζική εμφύτευση μικροτσίπ σε ανθρώπους σε σχέση με τον χωρο/χρόνο εργασίας τους.
Δεν ήταν πρωτοπόρα, απ’ την άλλη μεριά, επειδή οι biohackers, σαν άτομα και σαν “κίνημα”, μετρούν κάμποσα χρόνια ύπαρξης. Το biohacking, φαινόμενο των αρχών του 21ου αιώνα, έχει ανοίξει τον δρόμο· και οι biohackers έχουν καταθέσει τα επιχειρήματα υπέρ της εμφύτεψης κυκλωμάτων στο σώμα (τους). (Περισσότερα στο DIYbio: η βελτίωση του εαυτού στον 21ο αιώνα, σ’ αυτό το τεύχος).
Συνεπώς, ορισμένες απ’ τις δηλώσεις των “ηλεκτρονικά εμβολιασμένων” της Epicenter (το συγκεκριμένο rfid εισάγεται στην υποδόρεια θέση του με σύριγγα…) είναι, απλά, η ηχώ των πανηγυρικών τόνων διάφορων παλιότερων biohackers:
– Για μένα το ζήτημα αφορά ότι θέλω να μαθαίνω καινούργια πράγματα και να γίνω παράδειγμα και για άλλους δηλώνει, για παράδειγμα, ο 47χρονος Fredric Kaijser, στέλεχος της εταιρείας.
– Θέλω να γίνω μέρος του μέλλοντος λέει, γελώντας, η 25χρονη Sandra Haglof, εργαζόμενη σε μια απ’ τις startup της Epicenter.
Είναι, πράγματι, εθελοντικό το “χακάρισμα”. Για τον συνιδρυτή της εταιρείας Patrick Mesterton, είναι και βολικό: μπορείς να κάνεις ένα σωρό πράγματα χωρίς να χρησιμοποιείς άλλες συσκευές επικοινωνίας λέει. Και μπορεί να το αποδείξει: αυτό ήταν, άλλωστε, το βασικό επιχείρημα της Epicenter όταν πρότεινε στους / κάλεσε τους υπαλλήλους της να ενσωματώσουν το μικροτσίπ.
Ούτε λόγος ότι τέτοιου είδους εργοδότες θα πολλαπλασιαστούν γρήγορα. Η αμερικανική Three Square Market ήδη το πρότεινε, και οι εργαζόμενοί της το αποδέχτηκαν με ενθουσιασμό…
Πριν απ’ οτιδήποτε άλλο μια σύντομη ξενάγηση για όσες / όσους δεν ξέρουν περί τίνος πρόκειται. Τα μικροκυκλώματα αυτού του τύπου είναι γνωστά και σε χρήση εδώ και χρόνια. Υπάρχουν σε διάφορες μορφές καρτών (του είδους e-pass, για παράδειγμα), σε κάποια σελίδα των διαβατηρίων αρκετών κρατών, στα διπλώματα οδήγησης (και στην ελλάδα πια), σε ετικέτες εμπορευμάτων, σε τραπεζικές κάρτες, αλλά και σε κατοικίδια ζώα. Είτε στο κολλάρο τους είτε εμφυτευμένα· τα κατοικίδια θα πρέπει να ήταν το πρώτο ζωϊκό είδος που “τσιπαρίστηκε” μαζικά, ειδικά αφού απ’ τις αρχές του 21ου αιώνα οι νομοθεσίες διάφορων κρατών το έκαναν υποχρεωτικό.
Τα rfid είναι “παθητικά κυκλώματα”. Δεν λειτουργούν από μόνα τους, και γι’ αυτό δεν απαιτούν κάποια πηγή ενέργειας. Αντι-δρούν όταν εκτεθούν σε ένα ραδιοσήμα, σε μια ακτινοβολία συγκεκριμένου είδους. Τότε “εκπέμπουν” τα δεδομένα τους. Στις πιο απλές εκδοχές το μόνο δεδομένο είναι ένας αριθμός· που παίζει τον ρόλο ταυτότητας. Μόλις λάβει αυτόν τον αριθμό η συσκευή / μηχανή που έκανε την εκπομπή της ακτινοβολίας προχωράει στα περαιτέρω: είναι συνδεδεμένη με κάποια βάση δεδομένων, συνεπώς η “αναγνώριση” λειτουργεί σαν ενεργοποίηση του συγκεκριμένου “φακέλου”. Αν, για παράδειγμα, πρόκειται για την ηλεκτρονική κλειδαριά πόρτας σπιτιού, γραφείου ή αυτοκινήτου, ανοίγει: σουσάμι άνοιξε. Αν είναι μηχανή πώλησης αναψυκτικών δουλεύει (χρεώνοντας παράλληλα τον προσωπικό λογαριασμό του τσιπαρισμένου πελάτη). Αν είναι προσωπικός υπολογιστής ξεκλειδώνει και αρχίζει να λειτουργεί. Ισχύει πως ακόμα κι αν υποκλαπεί αυτός ο αριθμός / κωδικός που εκπέμπει ένα rfid είναι άχρηστος αν ο υποκλοπέας δεν διαθέτει και την βάση δεδομένων που του αντιστοιχεί και με την οποία “επικοινωνεί”.
Αυτή είναι η πιο απλή εκδοχή του πράγματος. Και κατά πάσα πιθανότητα εκείνη για την οποία περηφανεύονται οι “πρωτοπόροι” εργαζόμενοι διαφόρων επιχειρήσεων. Δεν είναι καθόλου η μοναδική. Δύο είναι οι πλευρές της “ανάπτυξης” των εμφυτεύσιμων κυκλωμάτων. Πρώτον η “χωρητικότητά” τους σε πληροφορίες. Και δεύτερον το αν η λειτουργία τους απαιτεί κάποια ενέργεια, και ποια θα μπορούσε να είναι αυτή μέσα στο ανθρώπινο σώμα. Ο αμερικανικός στρατός (και υποθέτουμε όχι μόνον αυτός) κάνει έρευνες για rfid κυκλώματα που θα τροφοδοτούνται όμως ενεργειακά, με κάποιον τρόπο, απ’ το σώμα “ξενιστή” τους. Η καταρχήν προοπτική είναι να λειτουργούν σαν αυτοτελείς “αισθητήρες” της κατάστασης του σώματος (του στρατιώτη): να συγκεντρώνουν στοιχεία για τους καρδιακούς παλμούς, την πίεση του αίματος, τον ρυθμό της αναπνοής, και άλλα παρόμοια. Αυτά (ο σκοπός είναι) να μπορούν να εκπέμπονται σαν πληροφορίες σε κάποια απόσταση (ίσως στον “σταθμό της διμοιρίας”) και απο εκεί μακρύτερα… Ώστε να ελέγχεται η βιολογική κατάσταση του στρατεύματος, άτομο το άτομο…
Ζούμε, λοιπόν, ήδη ανάμεσα σε rfid. Αλλά η παρουσία τους ένα γύρο δεν συνιστά παρά μικρό μόνο μέρος της επιχειρηματολογίας υπέρ της φυσιολογικότητας (“πρωτοπόρας” προς το παρόν…) της εμφύτευσής τους. Ο λόγος είναι προφανής: εδώ δεν πρόκειται για τον κόσμο, γενικά· πρόκειται για το ανθρώπινο σώμα.
Αλλάζει κάτι;
Η ρητορική της φυσιολογικότητας έχει ένα μικρό μεν αλλά εντυπωσιακό ρεπερτόριο εμφυτεύσεων “ξένου σώματος”, τεχνικού / μηχανικού με την μία ή με την άλλη έννοια. Εμφυτεύσεων που δεν προκαλούν εντύπωση σε κανέναν. Απ’ την εμφύτευση δοντιών μέχρι τους βηματοδότες· απ’ τις μικροαντλίες που εμφυτεύονται σε όσους / όσες κάνουν τακτικά αιμοκαθάρσεις μέχρι …. το piercing. Το τελευταίο είναι διακοσμητικό, και μνημονεύεται για την διάσταση της “διασκέδασης”, του fun, που έχει το τσιπάρισμα. Τα υπόλοιπα όμως είναι επεμβάσεις επιδιορθωτικές, επεμβάσεις θεραπείας· και όχι “επαύξησης δυνατοτήτων” όπως το τσιπάρισμα. Συνεπώς, σαν παραδείγματα, είναι δημαγωγικά.
Υπάρχουν άλλα γενικευμένα κοινωνικά ήθη – και – έθιμα που έχουν προετοιμάσει την φυσιολογικότητα του τσιπαρίσματος…
nomophobia και λοιπά
Πόσο φυσιολογικό ήταν, άραγε, πριν μόλις μια γενιά, το να μην μπορείς να ζήσεις μακρυά απ’ το τηλέφωνό σου; Η ερώτηση θα μοιάζει ακατονόητη σαν τέτοια σε λίγα χρόνιαο· ωστόσο υπάρχει ακόμα ένα χρονικό περιθώριο για να θυμηθεί κανείς πως υπήρξαν δεκαετίες που το τηλέφωνο (με καλώδιο) ΔΕΝ ήταν απ’ τις συσκευές / μηχανές “εκ των ων ουκ άνευ” της καθημερινής ζωής. Υπήρξε, ίσως, μια άλλη φορετή συσκευή / μηχανή με την οποία αναπτύχθηκε ιστορικά, στον 20ο αιώνα και στον πρώτο κόσμο, μια ιδιαίτερη προσωπική σχέση: το ρολόι χεριού. Ωστόσο η εξάρτηση απ’ τα mobile phones είναι κάτι ποιοτικά και ποσοτικά καινούργιο. Εγκαταστάθηκε και γενικεύτηκε μέσα σε μια γενιά μόνο, και γεννάει φαινόμενα που ίσως δεν έχουν ξαναεμφανιστεί στις πρωτοκοσμικές κοινωνίες, σε τέτοια έκταση και ένταση.
Οι ειδικοί (ποιοι άλλοι; οι ψυχολόγοι!) έχουν υιοθετήσει ήδη ένα όνομα γι’ αυτήν την εξάρτηση: nomophobia.Απ’ το no – mo(bil) – phobia. Αφορά τα αισθήματα αγωνίας έως πανικού των κατόχων / χρηστών κινητών τηλεφώνων εάν η συσκευή πάψει να λειτουργεί· ή την χάσουν· ή την ξεχάσουν. Πρόκειται για μια καινούργια πηγή έντονου άγχους.
Οι σχετικές στατιστικές έρευνες δείχνουν καταστάσεις που μπορεί να (σας) προκαλούν γέλιο ή αμφιβολία· αν δεν ανήκετε ανομολόγητα σ’ αυτές τις περιπτώσεις. Σε διάφορες πρωτοκοσμικές κοινωνίες ο 1 στους 10 (στις ηλικίες από 18 έως 34 ο 1 στους 5) παραδέχονται ότι χρησιμοποιούν το κινητό τους ακόμα και όταν κάνουν σεξ… Κάτι παραπάνω από 1 στους 10 παίρνουν μαζί το κινητό τους και το χρησιμοποιούν στο μπάνιο / στην τουαλέτα. Ο ένας στους τρεις το χρησιμοποιεί στο σινεμά ή στο θέατρο. Εννοείται πως σχεδόν όλοι / όλες το χρησιμοποιούν στις παρέες και στις όποιες “φυσικές” κοινωνικές συναναστροφές τους. Μετά απ’ αυτά αν η συσκευή χαθεί προκύπτει απόγνωση – κι όχι για το κόστος αγοράς μιας καινούργιας. Αν μείνει από μπαταρία ή μονάδες επίσης στους περισσότερους γεννιούνται αισθήματα “πίεσης”.
Το γεγονός ότι το mobil phone έχει γίνει το τηλεχειριστήριο της καθημερινής ζωής είναι κοινότοπο. Το γεγονός ότι αυτό το τηλεχειριστήριο πρόκειται να εμπλουτιστεί με ακόμα περισσότερες “δυνατότητες” έχει αναγγελθεί· και στην πραγματικότητα συμβαίνει ήδη. Με άγνωστη την τελική μορφή αυτής της σχέσης, που έγινε μαζικά εξαρτησιακή απ’ τα πρώτα της βήματα.
Τι απαντούν τώρα οι υποστηρικτές της εμφύτευσης των rfid στο επιχείρημα ότι αυτή (η εμφύτευση) δεν είναι απαραίτητη αφού ως τώρα η ίδια δουλειά (να ανοίγεις έξυπνες πόρτες, έξυπνες βρύσες ή να παίρνεις ένα αναψυκτικό απ’ το έξυπνο μηχάνημα) γινόταν με κάρτες rfid; Ότι αυτές (οι κάρτες) μπορούσαν να χαθούν ή να κλαπούν!… Η ενσωμάτωσή τους τις “προστατεύει” (άρα και τους χρήστες τους) απ’ την “απώλεια” – άρα από ένα σετ “δυσλειτουργιών”.
Πρόκειται γι’ αυτό ακριβώς που προκαλεί άγχος ή πανικό στους ιδιοκτήτες / χρήστες των τηλεχειριστηρίων, που ως τώρα υπάρχουν σαν συσκευές εξωτερικές του σώματος, αλλά σε άμεση συσχέτιση μ’ αυτό! Η κλοπή, η απώλεια, η μη λειτουργία: η σχέση με αυτή τη μηχανή έχει γίνει ήδη τόσο εντατική και καθημερινή (προοριζόμενη να γίνει πολύ περισσότερο τέτοια) ώστε το αίτημα για της ενσωμάτωσή της, εν μέρει ή και συνολικά, έχει ήδη διαμορφωθεί, ακόμα κι αν δεν διατυπώνεται ρητά. Πιθανόν κάποιου είδους οθόνη να μείνει σαν εξωτερικό εξάρτημα.
Αλλά: όταν το mobil phone θα έχει την “εφαρμογή” που θα αντικαταστήσει τα κλειδιά του σπιτιού και του αυτοκινήτου, τι θα σημαίνει “το έχασα” ή “έμεινε από μπαταρία”; Δεν θα είναι προτιμότερο ένα εξελιγμένο υποδόρειο μικροκύκλωμα, τόσο γι’ αυτήν όσο και για άλλες εφαρμογές;
Το ενδιάμεσο ανάμεσα στην εξωτερική ηλεκτρονική μηχανή / τηλεχειριστήριο της καθημερινής ζωής και τα εμφυτευμένα κυκλώματα υπάρχει ήδη. Τα wearables – “φορετά”.1 Υπάρχει μια αυξανόμενη συλλογή τέτοιων μικροσυσκευών ευρείας κατανάλωσης που μπορούν να “φορεθούν” με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο. Και “προσφέρουν” υπηρεσίες που κανείς δεν είχε διανοηθεί ό,τι του έλειπαν πριν εμφανιστούν στην αγορά: απ’ το να μετράει τα βήματα του περπατήματός του (ώστε να κάνει την σωστή άσκηση) μέχρι να θυμίζει να πιείς νερό (για να μην πεθάνεις από αφυδάτωση, πράγμα που γινόταν κατά κόρον τόσες δεκαετίες τώρα, πριν την εφεύρεση αυτής της σωτήριας εφαρμογής…)
Για μια μόδα (ή για άλλη μια διαδικασία εξάρτησης) που μετράει μόλις 2,5 χρόνια στην αγορά, το ότι κάθε μήνα του 2017, ως τώρα, πωλούνται από 8 έως 10 εκατομμύρια wearables (παγκόσμια, αλλά κυρίως στον βορρά) είναι αξιοσημείωτο. Ακόμα πιο αξιοσημείωτο είναι πως αυτή η διαδικασία της φορετής ψηφιοποίησης της καθημερινότητας, πέρα απ’ την φορητή τέτοια των smart phones, υπόσχεται τόσα πολλά (σαν αξιοποιήσιμα data) ώστε μεγάλες ασφαλιστικές των ηπα προσανατολίζονται στο να “χαρίζουν” (ή να πουλάνε πολύ φτηνά) στους πελάτες τους τα μάλλον ακριβά apple watch· φυσικά με το κατάλληλο λογισμικό καταγραφής και εποπτείας της υγείας τους. Η αμερικανική ασφαλιστική Aetna διαπραγματεύεται μια πολύ χαμηλή τιμή αγοράς με την apple, έχοντας σα δέλεαρ τα 23 μύρια των πελατών της. Η Vitality, άλλη μια μεγάλη του τομέα, κάνει ήδη εκπτώσεις 30% – 40% στους πελάτες της σε διάφορα wearables που έχουν σχέση με μετρήσεις υγείας και φυσικής κατάστασης. H Samsung πάλι, προσφέρει ένα δικό της wearable μισοτιμής στους αγοραστές των smart phones της.
Απ’ την άλλη μεριά, των δημόσιων συστημάτων, η αγγλικό ε.σ.υ. προσφέρει ήδη δοκιμαστικά δωρεάν διάφορα είδη wearables, σε ένα πρόγραμμα καταγραφής του οφέλους (και οικονομικού) που θα έχει η έγκαιρη διάγνωση μέσω αυτών των ηλεκτρονικών αισθητήρων και των αλγορίθμων που τους συνοδεύουν επεξεργαζόμενοι διάφορα data. Σύμφωνα με τα στελέχη του συστήματος, το να παραμένουν οι ασθενείς σπίτι τους έχοντας, ταυτόχρονα, μια online διαρκή επικοινωνία με τους γιατρούς τους στη βάση των data που συγκεντρώνουν τα wearables τους εξοικονομεί χρόνο, κόπο (για τους ασθενείς) και χρήμα (για το σύστημα υγείας). Επιπλέον, για μικρές υπερβάσεις των ορίων στον τάδε ή δείνα δείκτη, θα μπορούν να λαμβάνουν οδηγίες με ηλεκτρονικό τρόπο. Η ενσωμάτωση των ιατρικών μετρητών πάει σετ με την remote περίθαλψη…
Τα wearables είναι ένας καινούργιος θησαυρός επειδή η “επαφή τους με το σώμα” προϊδεάζει εύκολα και πείθει ακόμα ευκολότερα για το πόσο απαραίτητα είναι για την ατομική (κατ’ αρχήν…) παρακολούθηση της υγείας, της ευεξίας, της fitness· βασικών αγχωτικών ενδιαφερόντων των σύγχρονων υποτελών. Οι κάθε είδους εταιρείες σχετικές (ή και όχι) με την “υγεία” έχουν ανάψει καπνογόνα πανηγυρίζοντας: τέτοιες εθελοντικές εκπομπές data, σε καθημερινή και 24ωρη βάση, δεν μπορούσαν να τις ονειρευτούν ακόμα και πριν δέκα χρόνια! Αυτός είναι ένας βασικός λόγος που σκέφτονται την δωρεάν παροχή των σχετικών wearables: μπροστά στα οφέλη που θα έχουν απ’ την μόνιμη καταγραφή αυτών των δεδομένων, σε έναν προς έναν τους υποτελείς, τι σημασία έχει το κόστος ενός τέτοιου “δώρου”;
Όμως σε κάθε παράδεισο υπάρχει μια κάποια σκιά. Για να αποδόσει αυτή η διαδικασία διαρκούς ηλεκτρονικής αυτοεπιτήρησης (και όχι μόνον “αυτό”), χρειάζεται οι πελάτες να δείξουν μια εμμονή και μια πειθαρχία που δεν είναι πάντα εγγυημένες στις μόδες. Πρέπει, δηλαδή, να μην βαρεθούν. Και να φοράνε τα φορετά διαρκώς, στον ύπνο ή στον ξύπνιο, στην δουλειά ή στη βόλτα, στο σεξ ή στην κατανάλωση ναρκωτικών. Μήπως το όχι μακρινό μέλλον των wearables είναι η εμφύτευση, έστω αρχικά εν μέρει, για να είναι οι αποδέκτες των data ήσυχοι για την ομαλότητα και την μονιμότητα των σχετικών ροών;
Μάλλον αυτό πρέπει να γίνει! Σε κάθε περίπτωση η “επαφή” των wearables με το δέρμα / σώμα και η πεποίθηση ότι η ηλεκτρονική καταγραφή / datoποίηση είναι (γίνεται….) απαραίτητη για την φροντίδα του Εαυτού και της Υγείας του, είναι ήδη μια πολύτιμη προίκα.2 Ας πούμε ότι πρόκειται για μια εθελοντική και ενθουσιώδη διαδικασία εξοικείωσης. Η απόσταση ανάμεσα στο έξω απ’το δέρμα και στο μέσα απ’ το δέρμα μπορεί να φαίνεται μεγάλη από την άποψη των συνηθισμένων ηθών και εθίμων· αλλά είναι εύκολο να αποδειχθεί ότι είναι ελάχιστη πρακτικά. Δέκατα του χιλιοστού. Χρειάζονται, οπωσδήποτε, διαβεβαιώσεις για το ανώδυνο της εμφύτευσης και την υγιεινιστική ασφάλεια απέναντι στο εμφυτευμένο chip.
Οι biohackers και οι τσιπαρισμένοι εργαζόμενοι μπορούν να τις δώσουν και τις δύο. Ήδη.
motherboard
Οι ιδεολογικές, οικονομικές, και “ψυχοκοινωνικές” προϋποθέσεις για την εμφύτευση των μικροκυκλωμάτων είναι, λοιπόν, ήδη εδώ. Σε πολύ μεγάλη κλίμακα. Υπάρχει μόνο ενάμισυ εμπόδιο, που θα πρέπει να ξεπεραστεί.
Το μισό εμπόδιο αφορά την μέση κοινωνική ανησυχία για τις παρενέργειες που θα μπορούσε να έχει η εμφύτευση ενός “ξένου σώματος” του είδους ηλεκτρικό κύκλωμα. Παρότι μπορεί να έχει μορφή μικροσκοπικού χαπιού, δεν πρόκειται γι’ αυτό. Φόβοι, για παράδειγμα, ότι μια απότομη κίνηση ή ένα απλό κτύπημα μπορεί να σπάσει αυτό το κυκλωματάκι που βρίσκεται κάτω απ’ το δέρμα, θα πρέπει να θεωρηθούν βάσιμοι. Απέναντι σε τέτοιους εύλογους φόβους οι συστηματικές “διαφημιστικές” εκστρατείες, ο καθησυχασμός για το άθραυστο του πράγματος, και η μετατροπή της εμφύτευσης μικροτσίπ σε hype ευρύτερης απεύθυνσης θα είναι απαραίτητες.
Το πλήρες εμπόδιο αφορά κάτι άλλο. Η κυρίαρχη ιδέα για το ανθρώπινο σώμα, υπό τα δυνατά φώτα των νέων τεχνοεπιστημών και των ιδεολογιών τους, είναι αυτή του ξετυλίγματός του όχι γύρω από ηλεκτρονικά εξαρτήματα. Αλλά γύρω απ’ το dna. Οι βιοτεχνολογίες έχουν κατακτήσει ήδη το κοινωνικό φαντασιακό για το “τι είναι ο άνθρωπος”, και η διαχείριση των γονιδίων, με τον Α ή τον Β στόχο, είναι κάτι “ώριμο” σαν κοινωνικό ζητούμενο. Πολύ πρόσφατες τεχνικές εφευρέσεις όπως η crisp είναι έτοιμες να ξεχυθούν στην αγορά (μόλις οι ειδικοί σιγουρευτούν τόσο ώστε οι εταιρείες να μπορούν να πουλήσουν, να κοροϊδέψουν· δηλαδή και τα δυο μαζί): η αυτοεννόηση του σώματος στον καπιταλισμό του 21ου αιώνα έχει ήδη παραδοθεί στη μικροσυναρμολόγηση· των “δομικών βάσεων” όμως, κι όχι των μορίων πυριτίου. Πως θα προσπεράσει η εμφύτευση μικροτσίπ αυτό το εμπόδιο;
Υπάρχει, ίσως, μια “σύνθεση”: μικροτσίπ φτιαγμένα από τμήματα dna (και νανοκυλίνδρους άνθρακα). Οι σχετικές έρευνες δεν είναι εντελώς καινούργιες, και κατά καιρούς ανακοινώνονται ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Μια πιθανή “σύνθεση” θα ήταν, λοιπόν, μια νέα γενιά μικροτσίπ που θα “πείθουν” ότι είναι αρκετά οργανικά από κατασκευαστική άποψη ώστε να μην είναι, απλά, η σμίκρυνση του smart phone…
Ίσως το εμπόδιο να αποδειχθεί μικρότερο αν η αιχμή της (διάδοσης της) εμφύτευσης είναι η έγκαιρη διάγνωση. Σ’ αυτόν τον τομέα οι just in time μετρήσεις (και τα αντίστοιχα data) έχουν ένα στρατηγικό πλεονέκτημα απέναντι στις γενετικές διαγνώσεις. Οι δεύτερες είναι συνήθως πιθανολογικές, σίγουρα ως προς το timing της εκδήλωσης του τάδε ή του δείνα “προβλήματος”. Αντίθετα οι σε real time καταγραφές μπορεί να αποκαλύψουν δυσλειτουργίες επίσης σε real time. Τέτοια ή πολύ κοντινή είναι η μέση κοινωνική πεποίθηση της πρόληψης / διάγνωσης μέσω βιοχημικών εξετάσεων, η πιο συνηθισμένη και μαζική πρακτική της εργαστηριακής ιατρικής εδώ και δεκαετίες.
Μπορούμε να υποθέσουμε τώρα ένα επιχείρημα που θα ήταν εύκολο να ενισχύσει την εμφύτευση κυκλωμάτων “διαρκούς τσεκ απ”, εθελοντικά, στα ανθρώπινα σώματα: την απαλλαγή απ’ την αβεβαιότητα υγιεινιστικών πρακτικών που απ’ την μια δεν πετυχαίνουν τους στόχους τους και απ’ την άλλη γίνονται εκδήλωση υποχονδριακότητας. Με τον ίδιο τρόπο που η ανθρώπινη επικοινωνία επενδύθηκε με την απαίτηση της εντατικής αμεσότητας κάνοντας τα mobil phones βασικό εξάρτημα του “κοινωνικού εαυτού” και, άρα, απαραίτητο συμπλήρωμα όχι μόνο της (μεσολαβημένης) “κοινωνικότητας” αλλά και του ανθρώπινου σώματος, έτσι ακριβώς μπορεί να επενδυθεί, πάλι με την εντατική αμεσότητα, το κυνήγι της υγείας, σε όλες τις εκφάνσεις της: απόδοση, αντοχή, νεότητα, κλπ. Αν, μάλιστα, οι υποδόριοι συλλέκτες των data υγείας είναι δικτυωμένοι με κεντρικούς αλγόριθμους (π.χ.: τον server του προσωπικού γιατρού) τότε μπορούμε βάσιμα να προβλέψουμε ότι το “αίτημα της ασφάλειας”, στην υγιεινιστική εκδοχή του, θα αποκτήσει καινούργιες μορφές και διαστάσεις.
Από μορφολογική και μόνο άποψη, η ιδέα του σώματος σαν φαινοτυπικής εκδήλωσης των υποτιθέμενων ιδιοτήτων αλληλουχιών αζωτούχων βάσεων φαίνεται να απέχει αισθητά απ’ την ιδέα του σώματος σαν motherboard. Η παράλληλη ανάπτυξη και των δύο αυτών φαντασιακών δεν είναι, ωστόσο, συμπτωματική. Πέρα απ’ την καπιταλιστική εξέλιξη της τεχνοεπιστημονικής / μηχανικής αλλαγής παραδείγματος, εκείνο που ενώνει αυτές τις δύο διαφορετικές μορφές είναι το κοινωνικό / σχεσιακό υπόβαθρό τους. Η συμβολική, συμπυκνωμένη έκφραση αυτής της ενότητας στη βάση των σύγχρονων κοινωνικών ηθών θα μπορούσε να αποδωθεί με την φράση “ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΝΑ …….. ΤΟΤΕ ΦΥΣΙΚΑ ΝΑΙ!!!”
Στο κενό μπορείτε να συμπληρώσετε ό,τι θέλετε: η μονοδιάστατη ωφελιμιστική κατάφαση σε μηχανολογικές ιδέες / προτάσεις / εφαρμογές ως “κάλυψη αναγκών” που κανείς δεν είχε συνειδητοποιήσει πριν εμφανιστεί μπροστά του το τεχνολογικό θαύμα, αυτή λοιπόν η απορροή του ενσωματωμένου ατομικά και κοινωνικά νεοφιλελευθερισμού στον 21ο αιώνα, έχει λάμψει ήδη. Στον γαλαξία των φορητών. Στην παρέλαση των φορετών.
Κι αυτό που σήμερα έγινε τόσο αποδεκτό, αποδεικνύεται ύστερα η προϋπόθεση εκείνου που θα γίνει αποδεκτό αύριο.
Ziggy Stardust
cyborg #10 – 10/2017
- Περισσότερα στο Fitter, happier, more productive… (περί αυτοποσοτικοποίησης), cyborg 2. ↩︎
- Μια εκτενής αναφορά στα φορητά και τα φορετά με εφαρμογές προσανατολισμένες στην εγκυμοσύνη στο cyborg 7, σώμα, εγκυμοσύνη, καταγραφή, αναπαράσταση: η αλλαγή του κανονικού. ↩︎