Παρά τα άλματα προόδου που έχει κάνει ο κινέζικος καπιταλισμός τα τελευταία χρόνιασε τεχνολογίες αιχμής, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (ό,τι κι αν σημαίνει ο όρος), τα δίκτυα επόμενης γενιάς 5G και οι οπτικές ίνες, υπάρχει ένας τομέας κρίσιμης σημασίας στον οποίο υπολείπεται σταθερά: η βιομηχανία ημιαγωγών. Πίσω από όλα τα τσιπάκια των ηλεκτρονικών συσκευών, είτε πρόκειται για επεξεργαστές είτε για κάρτες γραφικών και δικτύου, βρίσκεται μια τεράστια αλλά αφανής (τουλάχιστον σε σχέση με το hype που δημιουργούν εταιρείες λογισμικού) βιομηχανία, οι κρίκοι της οποίας είναι διάσπαρτοι σε όλο τον πλανήτη. Κάποιοι από αυτούς τους κρίκους όμως παρουσιάζουν μια γεωγραφική και πολιτική συμπύκνωση.
Η αντίληψη ότι η κίνα είναι το παγκόσμιο εργοστάσιο παραγωγής hardware λόγω χαμηλού εργατικού κόστους είναι εν μέρει μόνο σωστή. Μιλώντας ακριβέστερα, η κίνα έχει αναλάβει το μεγαλύτερο κομμάτι του σταδίου συναρμολόγησης και πακεταρίσματος των ηλεκτρονικών προϊόντων. Η ίδια η κατασκευή των τσιπ γίνεται κυρίως σε χώρες φίλιες προς τις ηπα. (π.χ., ταϊβάν και κορέα), ενώ η σχεδίασή τους εξακολουθεί να είναι αρμοδιότητα κυρίως αμερικανικών εταιρειών. Η κίνα αυτή τη στιγμή μπορεί να καλύψει με δική της παραγωγή μόλις το ένα τρίτο των αναγκών της σε προϊόντα πυριτίου και ξοδεύει περισσότερα χρήματα σε εισαγωγές τέτοιων προϊόντων απ’ ό,τι σε εισαγωγές πετρελαίου.
Φυσικά, πρόκειται για μια κατάσταση διόλου ευχάριστη για τις κεφαλές του κινέζικου καπιταλισμού. Εξίσου φυσικά, έχουν βαλθεί να ανατρέψουν αυτή την ανισορροπία δυνάμεων, επενδύοντας (κι εδώ) τεράστια ποσά για την ανάπτυξη μιας εγχώριας βιομηχανίας ημιαγωγών, προκαλώντας (και σε αυτόν τον τομέα) πονοκεφάλους στη δύση. Ο βαθμός επιτυχίας αυτών των προσπαθειών είναι μέχρι τώρα κυμαινόμενος. Θεωρείται δεδομένο ότι για τσιπ σχετικά χαμηλής πολυπλοκότητας (αλλά ευρείας εφαρμογής, όπως, π.χ., αυτά των router) οι κινέζικες εταιρείες έχουν ήδη αποκτήσει την απαραίτητη τεχνογνωσία και ικανότητα. Δεν έχουν όμως φτάσει ακόμα στο ίδιο επίπεδο όσον αφορά σε πιο εξελιγμένα τσιπ, όπως αυτά των επεξεργαστών αιχμής. Το πρόβλημα είναι ότι η βιομηχανία ημιαγωγών έχει πολύ υψηλό φράγμα εισόδου· το κόστος ενός εργοστασίου ημιαγωγών (που είναι πολύ υψηλής έντασης κεφαλαίου) μπορεί να ανέρχεται σε δισεκατομμύρια (!) δολάρια ενώ και τα αρχιτεκτονικά σχέδια των τσιπ φυλάσσονται ως κόρη οφθαλμού από τις εταιρείες – κατόχους τους. Δεν θα ποντάραμε πάντως ότι η κίνα δεν θα καταφέρει να σπάσει και αυτό το φράγμα.
Εκτός από το βάθος του κινέζικου καπιταλισμού, υπάρχει κι άλλος ένας παράγοντας που ίσως δράσει τελικά υπέρ του. Η ίδια η φυσική! Μέχρι τώρα, η παραδοσιακή μέθοδος για την ανάπτυξη όλο και πιο ισχυρών βασίζεται στη συνεχή συρρίκνωση των ηλεκτρονικών στοιχείων ώστε να χωράνε περισσότερα σε μια επιφάνεια πυριτίου. Αν δεν κάνουμε λάθος, η ελάχιστη απόσταση που μπορεί να έχουν δύο στοιχεία μέσα σε ένα τσιπ έχει φτάσει στα 7 νανόμετρα. Όσο μικραίνει αυτό το νούμερο όμως, αρχίζουν να εμφανίζονται φαινόμενα μη ελέγξιμα που καθιστούν τα τσιπ αναξιόπιστα. Επομένως; Ίσως τελικά χρειαστούν νέες σχεδιαστικές μέθοδοι ή και μια τελείως διαφορετική προσέγγιση. Όπως οι κβαντικοί υπολογιστές.
Κι εδώ δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι ηπα έχουν το προβάδισμα. Ο αγώνας θα ξεκινήσει και πάλι επί ίσοις όροις· ή ίσως και με ένα προβάδισμα της κίνας αυτή τη φορά.