Όταν το ελεύθερο λογισμικό ρίχνει βόμβες… κυριολεκτικά!

Ένας από τους πιο επίμονους μύθους που συντηρεί ο τεχνοφετιχισμός γύρω από τις νέες τεχνολογίες έχει να κάνει με το λεγόμενο «ελεύθερο λογισμικό» και το «λογισμικό ανοιχτού κώδικα». Οι λέξεις «ελεύθερο» και «ανοιχτό» δημιουργούν συνειρμούς, στη βάση συναισθηματικών φορτίσεων, που απέχουν όμως πολύ από την πραγματικότητα. Υποτίθεται ότι τα πακέτα λογισμικού που διατίθενται με τις σχετικές άδειες έχουν και μια ηθική ανωτερότητα, εφόσον επιτρέπουν τη δωρεάν διανομή τους ή/και τον διαμοιρασμό του πηγαίου κώδικά τους. Το γεγονός ότι αυτές οι άδειες δεν επιβάλλουν άλλου είδους περιορισμούς θα έπρεπε ήδη να έχει δημιουργήσει έναν προβληματισμό σχετικά με το πώς και από ποιους μπορούν εν τέλει να χρησιμοποιηθούν αυτά τα πακέτα. Το ότι οι υπέρμαχοι του ανοιχτού λογισμικού επιμένουν να κάνουν μια διάκριση μεταξύ χειρωνακτικής και πνευματικής εργασίας και ότι η «γενναιοδωρία» τους περιορίζεται μόνο στην τελευταία θα έπρεπε ήδη να έχει δημιουργήσει υποψίες σχετικά με τις ιδεολογικές προκείμενες του «κινήματος». Το γεγονός ότι διάφορες έρευνες δείχνουν πως αυτοί που κατά κόρον συμβάλλουν στην ανάπτυξη των πιο δημοφιλών πακέτων λογισμικού (όπως το λειτουργικό σύστημα Linux στις διάφορες παραλλαγές του) δεν είναι μεμονωμένοι χάκερ που δουλεύουν για τη χαρά της δημιουργίας, αλλά επαγγελματίες προγραμματιστές που πληρώνονται από μεγάλες εταιρείες για να κάνουν αυτή τη δουλειά, θα έπρεπε ήδη να έχει καταρρίψει το ιδεολόγημα περί ισότιμης και δημοκρατικής συμμετοχής στη δημιουργία κώδικα ανοιχτού λογισμικού.

Πολλά τα «θα έπρεπε». Αν χρειάζεται μια ακόμα ένδειξη για το πόσο σαθρός είναι ο μύθος του ανοιχτού λογισμικού, ιδού: Ο Michael Cadwood, υψηλά ιστάμενος στην ιεραρχία της ομάδας ανάπτυξης των αμερικανικών μαχητικών F-16 και F-22, εξήρε πρόσφατα τον ρόλο που έπαιξε η Red Hat στην ανάπτυξη του λογισμικού που «φοράνε» τα F-22. Η Red Hat είναι εταιρεία που αναπτύσσει και διανέμει την ομώνυμη διανομή του Linux. Και αυτά ειπώθηκαν από τον Cadwood στο φετινό συνέδριο της εταιρείας όπου έδωσε μια ομιλία . Και όχι, ούτε γιουχαΐσματα ακούστηκαν από το κοινό  ούτε ξέσπασε κάποιο «σκάνδαλο» στην «κοινότητα» του ελεύθερου λογισμικού. Ο Cadwood χειροκροτήθηκε στο συνέδριο και μόνο κάποιες χλιαρές ανησυχίες εκφράστηκαν διάσπαρτα στο διαδίκτυο. Το οποίο διαδίκτυο, παρεμπιπτόντως, τρέχει σε σέρβερ που σε μεγάλο βαθμό επίσης βασίζονται σε παραλλαγές του Linux (όπως και σε web server ανοιχτού λογισμικού). Η Lockheed Martin, η εταιρεία πίσω από την ανάπτυξη του F-22, δεν συνιστά κάποια εξαίρεση. Μια έκθεση του 2016, με την υπογραφή του Center for New American Security, αναφέρει ότι το αμερικανικό υπουργείο άμυνας είναι ένας από τους μεγαλύτερους καταναλωτές λογισμικού ανοιχτού κώδικα στον κόσμο.

Οι «επαναστατικές» άδειες χρήσης του ανοιχτού λογισμικού (όπως η δημοφιλής GPL) εννοείται πως σε καμμία περίπτωση δεν απαγορεύουν στρατιωτικές χρήσεις. Το μόνο που επί της ουσίας επιβάλλουν είναι την παροχή πρόσβασης στον  πηγαίο κώδικα ενός πακέτου, όταν αυτό διανέμεται. Μόνο που ο αμερικανικός στρατός φυσικά δεν διανέμει τα προϊόντα του στο ευρύ κοινό. Επομένως, πέρα από το να μπορεί να χρησιμοποιεί ανοιχτό λογισμικό για να χτίσει γύρω του τα οπλικά του συστήματα, δεν έχει και κάποια υποχρέωση να ανοίγει τον κώδικά του στα μάτια τρίτων. Αυτό που διανέμει αφειδώς είναι κατευθυνόμενες βόμβες· που μπορεί να βρίσκουν τον στόχο τους τρέχοντας κομμάτια ανοιχτού λογισμικού.

bytes & genes | cyborg #16 – 10/2019