Στις 7 Μάρτη του 2021 οι υπήκοοι του ελβετικού κράτους πήγαν σε δημοψήφισμα για την αποδοχή ή όχι «ηλεκτρονικής ταυτότητας». Το 64,4% απέρριψε την κυβερνητική ιδέα. Αλλά το ζήτημα δεν μπήκε στο συρτάρι. Στις 28 Σεπτέμβρη του 2025 κλήθηκαν να ξαναψηφίσουν, για το ίδιο θέμα. Μετά από κυβερνητικές διαβεβαιώσεις, κλπ κλπ. Αυτή τη φορά η «ηλεκτρονική ταυτότητα» πέρασε, οριακά. 50,4% ψήφισε «ναι», 49,6% όχι. Πώς πείστηκαν όσοι πείστηκαν; Με την δέσμευση της κυβέρνησης ότι η «ηλεκτρονική ταυτότητα» δεν θα είναι υποχρεωτική. Αν λάβουμε υπόψη πως στο πιο πρόσφατο δημοψήφισμα πήγαν οι μισοί εγγεγραμμένοι, το 50.4% του «ναι» είναι το ¼ του εκλογικού σώματος. Μια μειοψηφία, αν υποθέσουμε πως όλοι αυτοί θα τρέξουν να πάρουν τον κυβερνητικό ψηφιακό δούρειο ίππο. Για πόσο καιρό θα είναι εθελοντική αυτή η «ταυτότητα» με τα βιομετρικά δεδομένα και τα υπόλοιπα; Οι ελβετοί φοβούνται πως κάποια στιγμή θα γίνει υποχρεωτική. Το ενδιαφέρον είναι ωστόσο ότι μετά την υγιεινιστική τρομοεκστρατεία (και τα παραμύθια που κατέληξαν σε ανθρωποθυσία) όλο και λιγότεροι ελβετοί εμπιστεύονται την «φροντίδα» του κράτους τους, ειδικά όταν έχει «νέα τεχνολογία». Ίσως θα πρέπει να αρχίσουν να εγκαταλείπουν και τα smart phones τους. Εκείνα τα παλιά, τύπου nokia, μια χαρά έκαναν την δουλειά του τηλεφώνου∙ και