Υποτίθεται ότι η αναγνώριση «πνευματικής ιδιοκτησίας» (δηλαδή βιομηχανικής / εμπορικής εκμετάλλευσης) σε γενετικό υλικό (άρα σε μορφές ζωής) αναγνωρίζεται μόνο αν έχει γίνει κάποια τεχνική επέμβαση σ’ αυτό. Πρόκειται για τις λεγόμενες βιολογικές πατέντες – ιδιαίτερα αντικοινωνικές και επικίνδυνες ήδη.
Όμως οι βιο-τεχνικοί του κεφάλαιου δεν θα μπορούσαν να περιμένουν πότε ένα γενετικά τροποποιημένο (: μεταλλαγμένο) είδος (έντομο, μύκητας, φυτό, ζώο…) θα αποδειχθεί τόσο πετυχημένο ώστε να αποφέρει εσαεί κέρδη. Γι’ αυτό έχουν προχωρήσει ήδη στο επόμενο, και πιθανά τελευταίο στάδιο της εκστρατείας για την καπιταλιστική ιδιοκτησία πάνω σε οποιαδήποτε μορφή ζωής στον πλανήτη: το πατεντάρισμα φυσικών ειδών!
Ήδη το «ευρωπαϊκό γραφείο διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας» (EPO) έχει αναγνωρίσει 20 «πατέντες» σε συμβατικά φυτικά είδη και συμβατικές καλλιέργειες σε διάφορες εταιρείες. Πώς γίνεται αυτό; Οι γενετιστές / ειδικοί εξετάζουν τις παραλλαγές διάφορων φυσικών ειδών, παραλλαγές που έχουν προκύψει φυσιολογικά, με τους αιώνες. Μόλις βρουν μια ή περισσότερες γονιδιακές διαφορές από κάποια «βασική» παραλλαγή, παίρνουν το dna αυτής της παραλλαγής, το τροποποιούν εργαστηριακά με την Crispr/Cas, την παρουσιάζουν στις υπηρεσίες ως «καινούργια», και την ιδιοποιούνται μέσω του πατενταρίσματος!
Ένα παράδειγμα είναι ένα είδος καλαμποκιού που καλλιεργείται στα βόρεια της γερμανίας, όντας ανθεκτικό στις χαμηλές θερμοκρασίες. Η γερμανική εταιρεία KWS βρήκε την γενετική του διαφορά απ’ το καλαμπόκι θερμότερων κλιμάτων, την αντέγραψε με συνθετική βιολογία, και πατένταρε το είδος – τώρα θεωρείται περιουσιακό της στοιχείο και μπορεί να ζητήσει «νοίκι» ή άλλου είδους αποζημιώσεις απ’ όσους το καλλιεργούν εδώ και αιώνες…
Οι εταιρείες που έχουν μπει σ’ αυτό το κόλπο δεν είναι τυχαίες. Nunhems/BASF, Enza Zaaden, KWS, Rijk Zwaan, Seminis/Bayer, ChemChina/Syngenta: τα λεφτά είναι πολλά! Οι φυσικές ποικιλίες που έχουν πέσει ως τώρα στα νύχια τους είναι ντομάτες, καλαμπόκι, πεπόνια, πιπεριές, σπανάκι, και σιτάρι. Ποιό είναι το πλεονέκτημα αυτής της πειρατείας; Τα μεταλλαγμένα είδη συχνά αποτυγχάνουν να επιδείξουν τις «ικανότητές» τους, μπορεί ακόμα και να αποδειχθούν καταστροφικά, οδηγώντας τις μετοχές των βιοτεχνολογικών επιχειρήσεων σε γκρεμούς. Αντίθετα, αν βαφτίζονται «τεχνητά» τα φυσικά είδη, με αποδεδειγμένες ιδιότητες και αποδόσεις επί δεκαετίες ή και αιώνες, κι αν η νομοθεσία (δηλαδή τα κράτη και οι υπηρεσίες τους) βάζουν πλάτη σ’ αυτήν την ψευδωνυμία, τότε οι εταιρείες μπορούν να απαιτούν προσόδους-με-άνεση.
Η οργάνωση No Patents on Seeds! υπέβαλε ένσταση για την «πατεντοποίηση» του βόρειου καλαμποκιού, την οποία το EPO απέρριψε. Τέτοιες οργανώσεις κάνουν ό,τι περισσότερο μπορούν, αλλά είναι εύλογο ότι για να μπουν οριστικά εμπόδια στην επέλαση αυτής της πανουκλιασμένης κερδοφορίας χρειάζονται μαζικά κινήματα…