θαλιδομίδη

Η Θαλιδομίδη παρουσιάστηκε το 1957, πρώτα στη δυτική γερμανία, σαν ένα αβλαβές ηρεμιστικό, απ’ την φαρμακοβιομηχανία Chemie – Grünenthal. Το ηρεμιστικό διαφημιζόταν ειδικότερα (και) για τις εγκύους. Επί 5 χρόνια, ως το 1962, η Θαλιδομίδη χρησιμοποιούνταν περίπου σαν την ασπιρίνη· στην ίδια πενταετία άρχισαν να γεννιούνται εκατοντάδες παιδιά σαν το κοριτσάκι της φωτογραφίας: με εντελώς παραμορφωμένα τα άκρα τους. Υπήρχαν επίσης και πολλοί θάνατοι εμβρύων.

Η επιστημονική σοφία της εποχής απέδιδε αυτές τις δυσμορφίες στην “πυρηνική ακτινοβολία”. Η Θαλιδομίδη κυκλοφορούσε εν τω μεταξύ σε πάνω από 40 χώρες, όπου επαναλαμβάνονταν οι γεννήσεις παιδιών με μεγάλες παραμορφώσεις στα χέρια και τα πόδια. Το 1961 ένας αυστραλός γυναικολόγος / μαιευτήρας, ονόματι William McBride, άρχισε να συσχετίζει συστηματικά αυτές τις γεννήσεις με την χρήση Θαλιδομίδης, και το 1962, παρότι η κατασκευάστρια εταιρεία αρνούνταν οποιαδήποτε τέτοια σχέση, διέκοψε την παραγωγή της. Υπήρχαν όμως στοκαρισμένες ποσότητες διεθνώς και (το εμπόριο πρώτα!) οι ολέθριες συνέπειες της θαλιδομίδης δεν δημοσιοποιήθηκαν κατάλληλα. Έτσι, επί αρκετά χρόνια στη δεκαετία του ‘60, εκατοντάδες γυναίκες στη λατινική αμερική (και, κυρίως, στη βραζιλία) πήραν εν αγνοία των παρενεργειών το διάσημο ηρεμιστικό, με αποτέλεσμα πολλές εκατοντάδες (κάποιοι μιλούν για πολλές χιλιάδες) γεννήσεις παιδιών με παραμορφωμένα άκρα.

Τα γερμανικά δικαστήρια αθώωσαν το 1970 τους υπεύθυνους της εταιρείας, και η υπόθεση έκλεισε με αποζημιώσεις στις οικογένειες των θυμάτων. Τουλάχιστον 2.500 παιδιά στη δυτική γερμανία και άγνωστος αριθμός αλλού ονομάστηκαν “παιδιά της θαλιδομίδης” σε ένα χωρίς προηγούμενο ως τότε “επιστημονικό” (φαρμακευτικό) έγκλημα, που κουκουλώθηκε όπως όπως…

bytes & genes | cyborg #05 – 02/2016