χάρτινη πραγματικότητα

Αρχές Νοέμβρη του 2015, 1,2 εκατομμύρια συνδρομητές της έντυπης έκδοσης των New York Times παρέλαβαν σαν δώρο μαζί με την εφημερίδα τους την χαρτονένια κατασκευή που βλέπετε στην εικόνα. Κάποιοι από αυτούς μπορεί να αναρωτήθηκαν αν πρόκειται για κάποιο καθυστερημένο, κακόγουστο δώρο, για το Halloween, μιας και ο εορτασμός του βρισκόταν μόλις μια βδομάδα πριν. Όσοι όμως γνώριζαν, κατάλαβαν και ήταν έτοιμοι να το δοκιμάσουν. Η κατασκεύη είναι άλλη μια καινοτομία της google, και το όνομα του πρότζεκτ είναι Google Cardboard (γκουγκλο-χαρτόνι). Εκτός από χαρτόνι, περιλαμβάνει δύο φτηνούς πλαστικούς φακούς, ενώ στο εσωτερικό του σχηματίζεται χώρος για να τοποθετηθεί ένα smartphone. Με αυτόν τον τρόπο, οι χρήστες των κινητών τηλεφώνων γίνονται, με τη χρήση μιας απλής χειροτεχνίας, κάτοχοι του πιο ακριβού μέρους μιας “υποτυπώδους” κάσκας εικονικής πραγματικότητας. Μετά την αποτυχία του Google Glass η εταιρία αποφάσισε να το ρίξει στις DIY κατασκευές; Όχι. Πιθανότατα, πρόκειται απλώς για ενέργεια προώθησης μιας επόμενης ακριβότερης και πιο ενισχυμένης εκδοχής των προϊόντων Virtual Reality (VR) της εταιρίας.

Το δώρο των New York Times συνοδεύτηκε με το αντίστοιχο application για τις φορητές συσκευές και κάπως έτσι, μαζικά, εκατοντάδες χιλιάδες βορειοαμερικάνοι/ες (αν μετρήσουμε τις οικογένειες και τους φίλους τους, είναι σίγουρα πολλοί περισσότεροι) όλων των ηλικιών, ήρθαν σε μια πρώτη επαφή με αυτό που αναφέρεται ως “δημοσιογραφία εικονικής πραγματικότητας” (VR journalism). Αυτός ο τίτλος θα ταίριαζε σε μια, οργουελιανής έμπνευσης, επιχείρηση μαζικής πλύσης εγκεφάλων, αλλά δεν πρόκειται για αυτό. Το πρώτο VR video που εκδόθηκε για αναπαραγωγή από τους “Times” ονομάζεται “Displaced” (Εκτοπισμένοι) και περιλαμβάνει εικόνες από τη ζωή τριών παιδιών, προσφύγων πολέμου, που μεγαλώνουν στο Λίβανο, το Νότιο Σουδάν και την Ουκρανία. Η βύθιση (immersion) και η ενσυναίσθηση (empathy) που ευαγγελίζονται οι διαφημιστές της εικονικής πραγματικότητας, εκφράζονται εδώ χαρακτηριστικά, σαν η ανεστραμμένη εικόνα της επιφανειακότητας και της γενικευμένης απάθειας των πρωτοκοσμικών υπηκόων.

bytes & genes | cyborg #05 – 02/2016