Ο άγνωστος πρόγονος

Είναι βέβαιο ότι όλη η ανθρωπότητα κατάγεται απ’ την Αφρική. Είναι βέβαιο ότι τα πιο πρόσφατα γονίδιά μας είναι διασταύρωση τριών παραλλαγών του αρχικού είδους, που εξελίχτηκαν διαφορετικά: του τύπου Neanderthal, του (καυκάσιου) τύπου Denisovan και του (μεταγενέστερου) τύπου που ονομάτηκε Homo Sapiens. Όλοι αυτοί οι τύποι ξεκίνησαν απ’ την Αφρική σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους (αν ήξεραν οι αφρικανοί που έμειναν στη “μάνα γη” τι θα έκαναν σε βάρος τους κάποιοι απ’ αυτούς τους μέτοικους σίγουρα θα κλείδωναν την έξοδο απ’ την ήπειρο). Ως εδώ το family tree του είδους μας θεωρούνταν γνωστό – έλειπαν μόνο οι σχετικές οικογενειακές φωτογραφίες. …

Τα γονίδια χορεύουν!

Είχαν ανακαλυφθεί απ’ την δεκαετία του ‘40. Μάταια: η επίσημη γενετική (δηλαδή οι mainstream γενετιστές και βιολόγοι) τα θεωρούσαν “γονίδια σκουπίδια”, άχρηστα. Δεν λέγεται “επιστημοσύνη” στα σοβαρά αυτή η γνώμη· αλλά μην ανησυχείτε: υπάρχει άπειρο επιστημονικό σκουπίδι μέσα στις επιστήμες. Τελικά, μόλις πρόσφατα, αυτή η παράξενη γονιδιακή συμπεριφορά άρχισε να γίνεται αντικείμενο προσοχής· και επιστημονικό ζήτημα ερμηνείας. Λέγονται “jumping genes” και πρόκειται για γονίδια (αλληλουχίες των 4 βάσεων) που ανεξήγητα αλλάζουν θέση και μετακομίζουν αλλού στο γονιδίωμα! Γιατί γίνεται αυτό; Γονίδια πρόσφυγες; Γονίδια μετανάστες; Και γιατί η (εικαζόμενη) λειτουργία ενός γονιδίου δεν αλλάζει παρότι έχει προστεθεί ένας “μουσαφίρης” με άλλη …

Minibrains

Αγαπημένο θέμα της επιστημονικής φαντασίας (σε αυτό βασίζεται ολόκληρο το The Matrix) αλλά και συζητήσεων ανάμεσα στους «φιλοσόφους της νόησης»: τι θα γινόταν αν ένας εγκέφαλος μπορούσε να συντηρηθεί μέσα σε ένα βάζο με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά ώστε να παραμένει «ζωντανός» ενώ ταυτόχρονα του παρέχονται ερεθίσματα μέσω ηλεκτροδίων; Μήπως θα ήταν όντως ένας εγκέφαλος με συνείδηση που θα ζούσε μέσα σε ένα είδος πλατωνικού σπηλαίου, μη έχοντας επίγνωση ότι οι εμπειρίες του είναι κατασκευασμένες ψευδαισθήσεις; Και θα έπρεπε όντως οι εμπειρίες του να αποκαλούνται ψευδαισθήσεις; Μήπως το ίδιο δεν συμβαίνει και με τους δικούς μας εγκεφάλους με τη μόνη …

Βλαστοκύτταρα

Τα βλαστοκύτταρα είναι το πρωταρχικό είδος κυττάρων, που δημιουργούνται μετά την γονιμοποίηση, και στην εξέλιξη της οργανικής ανάπτυξης διαφοροποιούνται δημιουργώντας τα διαφορετικά όργανα. Για τους βιοτεχνολόγους η κατασκευή βλαστοκυττάρων από “κανονικά” σωματικά κύτταρα είναι ένα είδος “άγιου δισκοπότηρου”. Για θεραπευτικούς σκοπούς πάντα: θα μπορούσαν, για παράδειγμα, με την ελεγχόμενη καλλιέργεια και ανάπτυξη ανθρώπινων βλαστοκυττάρων να κατασκευάζονται “καινούργια όργανα” – προς αντικατάσταση φθαρμένων ή άρρωστων τέτοιων. Θα μπορούσε, ακόμα ακόμα, να εξασφαλιστεί (μέσω τέτοιων αντικαταστάσεων / επισκευών οργάνων και ιστών ) ακόμα μεγαλύτερη μακροζωΐα: στην εμπορική τους αξιοποίηση τα βλαστοκύτταρα δείχνουν να είναι χρυσάφι! Οι έρευνες συνεχίζονται παγκόσμια. Αλλά ίσως είναι …

Τεχνητά ποντίκια

Όχι, όμως, απ’ αυτά που σκεφτήκατε! Βιο-ιατρικοί μηχανικοί απ’ το πανεπιστήμιο Duke της βόρειας Καρολίνα ανακοίνωσαν μέσω paper στο nature ότι έφτιαξαν (για πρώτη φορά) ανθρώπινα λειτουργικά μυικά κύτταρα, ξεκινώντας από δερματικά βλαστοκύτταρα.Η διαδικασία έγινε εφικτή αφού πρώτα τα δερματικά βλαστοκύτταρα “επαναπρογραμματίστηκαν”. Εξελίχτηκαν έτσι σε μυικά· και, στη συνέχεια, τοποθετούμενα σε ειδικούς “σκελετούς”, με την κατάλληλη “διατροφή”, έγιναν στοιχειωδώς λειτουργικά, με την έννοια ότι αντιδρούσαν “κάπως” σε ηλεκτρικούς παλμούς και βιοχημικά σήματα. Που θα είναι χρήσιμη αυτή η εφεύρεση; Κάποια απάντηση θα έχουν οι ειδικοί, όπως πάντα. Υπάρχουν, για παράδειγμα, σπάνιες μυικές δυσπλασίες σε μωρά, που αν η τεχνική βελτιωθεί …

Διάγνωση τσέπης

Ο επιβάτης έχασε τις αισθήσεις του μέσα στο αεροπλάνο, στη διάρκεια της πτήσης. Για καλή του τύχη συνταξιδιώτης του ήταν ο Eric Topol. Ο Topol είναι καρδιολόγος· αλλά δεν του έκανε μαλάξεις. Έβγαλε το smart phone του και του έκανε επί τόπου ηλεκτροκαρδιογράφημα. Το οποίο έδειξε ότι ο αναίσθητος επιβάτης δεν είχε κάτι σοβαρό· λιποθύμησε εξαιτίας μιας περιστασιακής και συνηθισμένης καρδιακής αρρυθμίας. Όμως δεν χρειαζόταν καν να είναι ο Topol  γιατρός. Με έναν συγκεκριμένο αισθητήρα που κοστίζει 200 δολάρια και την κατάλληλη εφαρμογή στο smart phone, οποιοσδήποτε, ακόμα και ο πιο άσχετος με την ιατρική, θα μπορούσε να κάνει το …

3D printers

Οι γενιές που μεγαλώσαμε στον 20ο αιώνα εκπαιδευτήκαμε να χρησιμοποιούμε συγκεκριμένες συμβολικές παραστάσεις στην κωδικοποίηση του κόσμου. Ανάμεσα σε αυτές, οι εικόνες της «κατασκευής» και του «χτισίματος» είχαν μια γενικευμένη συμβολικότητα. Σχεδόν τα πάντα μπορούσαν να αναπαρασταθούν με την χρήση αυτών των εικόνων: οι σχέσεις «χτίζονται», η συναίνεση «κατασκευάζεται», οι αυτοκρατορίες «χτίζονται», η προσωπικότητα «χτίζεται», οι προϋποθέσεις «κατασκευάζονται», κλπ, κλπ… Είναι μια εικονογραφία βγαλμένη από την κυριαρχία της βιομηχανίας, της πολεοδομίας και της κλασσικής μηχανολογίας. Φαίνεται όμως πως οι γενιές του 21ου αιώνα θα πρέπει να συνηθίσουν σε άλλες κωδικοποιήσεις: η ζωή δεν θα «χτίζεται», αλλά πλέον θα «εκτυπώνεται». Οι …