Όταν ανακοινώθηκε χαιρετίστηκε σαν το μεγαλύτερο συνεργατικό επιστημονικό εγχείρημα στην ιστορία της ανθρωπότητας! Ο International Thermonuclear Experimental Reactor / ITER, με έδρα στη νότια γαλλία, σχεδιάστηκε για να παράξει καθαρή ενέργεια μέσω πυρηνικής σύντηξης – όπως συμβαίνει στον ήλιο. Τίποτα λιγότερο από «τεχνητός ήλιος» σα να λέμε: χιλιάδες τεχνικοί κάθε είδους από 35 κράτη ανέλαβαν να κάνουν πραγματικότητα και να «βάλουν μπροστά» αυτά τα σχέδια. (Οι γνωστοί πυρηνικοί σταθμοί παράγουν ενέργεια μέσω πυρηνικής σχάσης.) Αλλά αυτό το φαραωνικό έργο, απ’ την πρώτη στιγμή, απ’ την αφετηρία της κατασκευής του το 2010, δεν έχει πάψει να βγάζει προβλήματα. Σύμφωνα με τα …

…Αν στ’ αλήθεια θέλουμε να πετύχουμε την κλιματική ουδετερότητα πρέπει να αλλάξουμε την συμπεριφορά μας σ’ όλες αυτές τις πλευρές της ζωής. Αυτό επειδή απλά δεν υπάρχουν ακόμα οι κατάλληλες τεχνολογίες που θα μας επέτρεπαν να διατηρήσουμε το επίπεδο της ζωής μας μ’ έναν τρόπο ουδέτερο απ’ την άποψη του άνθρακα. Αυτό σημαίνει ότι οι τιμές του άνθρακα πρέπει να ανέβουν αρκετά ώστε να σπρώξουν τους ανθρώπους να αλλάξουν συμπεριφορές. Μια άλλη (ή ίσως συμπληρωματική) επιλογή είναι να σκληρύνει αρκετά η (σχετική) ρυθμιστική νομοθεσία. Το ξέρω ότι η “οικολογική δικτατορία” είναι άθλια λέξη. Αλλά πρέπει να αναρωτηθούμε αν και σε …

Η σχάση των πυρήνων (ας την πούµε “πυρηνική τεχνολογία” αν και συµβαίνει σε συγκεκριµένα υλικά πολύ πριν το είδος µας καταφέρει να την κάνει όπλο) είναι η πρακτική απόδειξη ότι η ύλη µετατρέπεται σε ενέργεια και φως. Το αντίθετο µπορεί ένα συµβεί; Ένα πείραµα που βρίσκεται σε εξέλιξη στη Σαγκάη τείνει να το πετύχει. Ο “Σταθµός Ακραίου Φωτός” είναι µια διάταξη παραγωγής laser σχεδιασµένη για να παράξει laser 100 ισχύος petawatts (ένα petawatt ισούται µε ένα τετράκις εκατοµύριο watt). Όταν η εγκατάσταση µπει σε λειτουργία (υπολογίζεται σε 2 χρόνια) αυτό το laser θα έχει ενέργεια 10.000 φορές µεγαλύτερη απ’ το …

Για κάποιους αντιπροσωπεύει το απόλυτο ενεργειακό μοντέλο: μια φτηνή πηγή ενέργειας χωρίς περιβαλλοντικές επιπλοκές. Η τελική (και, κυρίως, πρακτική) μορφή μιας τέτοιας πυρηνικής διαδικασίας δεν φαίνεται ακόμα πολύ κοντά. Για τους αισιόδοξους είναι στον ορίζοντα. Για τους ρεαλιστές χρειάζεται δουλειά ακόμα. Αν κάνουμε όμως εδώ ένα μικρό σχόλιο είναι για την ιστορική πορεία αυτής της ιδέας. Ήταν το 1989 όταν δύο χημικοί, ο Martin Fleischmann και ο Stanley Pons ανακοίνωσαν ότι πέτυχαν πειραματικά την παραγωγή μιας καινούργιας μορφής πυρηνικής ενέργειας, χωρίς έκλυση ραδιενέργειας, που την ονόμασαν “ψυχρή σύντηξη”. Τι είχαν κάνει; Με πολύ απλό εξοπλισμό, πάνω σ’ ένα κοινό τραπέζι, …

Αν τα (μάλλον εκφοβιστικά) μηχανήματα στην πάνω φωτογραφία σας θυμίζουν μπουλντόζες, “κοντά είστε”. Είναι ρομποτικοί εκσκαφείς βυθών. Οι συγκεκριμένοι μπορούν να σκάβουν μέχρι τα 1.000 – 1.200 μέτρα βάθος. Κι ενώ αυτό το βαρύ hardware είναι ατσάλι και ηλεκτρονικά, υπάρχει και το “κέντρο ελέγχου” καθενός απ’ αυτούς, που βρίσκεται σε πλοίο επιφανείας. Από πάνω. Αυτού του είδους τα “ορυχεία” προτείνονται (πέρα απ’ τα υπόλοιπα) και σαν “οικολογικά”: δεν καταστρέφουν δάση, ούτε μολύνουν την ατμόσφαιρα… Η κάτω φωτογραφία δείχνει θέσεις εκσκαφής βυθού στην Νέα Γουϊνέα. Κάτι σαν “οικόπεδα”… Ο εκεί ηφαιστειογενής βυθός υπόσχεται πολλά μεταλλεύματα. Κι αυτή είναι η αρχή. Συμπέρασμα …

Ακόμα και πριν λίγα χρόνια θα ανήκε στο ρεπερτόριο της “επιστημονικής φαντασίας”. Όχι πια. Πολύ περισσότερο που κάτι τέτοιο ήταν επειγόντως ζητούμενο. Μια τεχνοερευνητική ομάδα απ’ το Χονγκ Κονγκ, με επικεφαλής τον καθηγητή υλικών και μηχανικής Chunyi Zhi, κατάφερε να φτιάξει μια επαναφορτιζόμενη μπαταρία που μπορεί να υφανθεί. Η μπαταρία συνίσταται από ίνες μετάλλων (ψευδάργυρου για την άνοδο και υδροξιδείου νικελίου-κοβαλτίου για την κάθοδο, με επικάλυψη ενός ρευστού ηλεκτρολύτη) που μπορούν να υφανθούν μόνες τους ή μαζί με ίνες βαμβακιού. Μ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να έχει κανείς την μπαταρία του μαζί και μέσα στα ρούχα του, χωρίς να ξεχωρίζει …

Μήπως η ραδιενέργεια δεν είναι τόσο κακή όσο νομίζουμε; Η άγρια πανίδα έχει “επιστρέψει” δίπλα στο τσιμεντένιο καύκαλο του πυρηνικού σταθμού του Τσέρνομπιλ, στην ουκρανία, που πριν 30 χρόνια έγινε εφιάλτης για την ευρώπη και σύμβολο δικαίωσης του ευρωπαϊκού (και του παγκόσμιου) αντι-πυρηνικού κινήματος. Υπάρχουν όμως άτομα που πάσχουν από αθρίτιδα, άσθμα, ή ψωρίαση που υποστηρίζουν επίμονα ότι τα μπάνια σε ραδιενεργές πηγές τους κάνουν καλό. Μια έρευνα από την αιγίδα του γερμανικού Helmholtz Center for Heavy Ion Research, με έδρα στο Darmastadt φαίνεται να τους δικαιώνει. Η “ήπια” ραδιενέργεια αυξάνει την οστική μάζα και βελτιώνει το ανοσοποιητικό σύστημα – …

Το σήμα στα βαρέλια είναι αναγνωρίσιμο: ραδιενεργά απόβλημα. Το κατόρθωμα της πυρηνικής ενέργειας κατατρώγεται από διάφρες μεριές επί δεκαετίες. Όχι πια. Και όχι για καλό… Μια διεπιστημονική ερευνητική ομάδα απ’ το ιατρικό τμήμα του πανεπιστημίου του Τέξας ανακοίνωσε πρόσφατα ότι βρήκε ένα “αντίδοτο” στις θανατηφόρες συνέπειες που έχει σε ζωντανούς οργανισμούς η έκθεση σε μεγάλη ποσότητα ραδιενέργειας. Τα πειράματα έγιναν (φυσικά…) σε ποντίκια. Και αποδείχθηκε (λένε) ότι μία και μόνο ένεση από ένα αναγεννητικό πεπτίδιο, αν γίνει μέσα σε 24 ώρες απ’ την έκθεση σε πυρηνική ραδιενέργεια, μειώνει αξιοσημείωτα τις συνέπειες, ανεβάζοντας αισθητά τα ποσοστά επιβίωσης. Η έρευνα είχε (τι …

Ο Μεγάλος Επιταχυντής Ανδρονίων του CERN (ευρωπαϊκός οργανισμός για την πυρηνική έρευνα) είναι ένα κυριολεκτικά φαραωνικό σχέδιο ερευνών για λογαριασμό (κατ’ αρχήν) της σωματιδιακής φυσικής. Πρόκειται για ένα “αδιάλλακτο πείραμα”, αδιάλλακτο απ’ την άποψη του κόστους του, και άρα των κοινωνικών πόρων που απορροφά – προφανώς μέσω των κρατών, και χωρίς κανέναν κοινωνικό έλεγχο σκοπιμότητας. Κάθε επιστήμονας που σέβεται τον εαυτό του θα υποστηρίζε ότι δεν είναι δυνατόν να ρωτιέται η (μυθική) “κοινωνία” για ζητήματα που αφορούν την επιστημονική εξέλιξη, τις έρευνες, τα πειράματα, και όλα τα υπόλοιπα. Γιατί η (μυθική) “κοινωνία” δεν ξέρει, δεν μπορεί να κρίνει. Ουσιαστικά αυτές …