Remember, or not

Γιατί ο τρόπος που θυμόμαστε (όπως, άλλωστε, και όλα τα έμβια όντα) τραβάει τόσο πολύ την προσοχή των επιστημόνων; Αν τους ρωτήσετε και ασχοληθούν να σας απαντήσουν, θα πάρετε μια τετριμένη ιατρική διακήρυξη: “για να βρεθούν θεραπείες για διάφορες μορφές αμνησίας, άνιας κλπ”. Όμως, είτε το παραδέχονται είτε όχι όλοι αυτοί οι νευροεπιστήμονες που σκαλίζουν τους εγκεφάλους (ή προσομοιώσεις τους) για να βρουν τα μυστικά της μνήμης, υπάρχουν ατσάλινοι κανόνες. Για να είναι εμπορικά αξιοποιήσιμη οποιαδήποτε θεραπεία θα πρέπει να έχει υπολογίσιμη πελατεία. Συνεπώς, θεραπείες της αμνησίας θα υπάρξουν μόνο όταν αυτή γενικευτεί… Στις αρχές του περασμένου Απρίλη μια ομάδα …

Μονομερείς ενέργειες

Οι “σπάνιες γαίες”, μια λίστα μετάλλων με φουτουριστικά ονόματα  όπως ύττριο, λανθάνιο ή νεοδύμιο (και άλλα 14) χρησιμοποιούνται παντού: απ’ την κατασκευή πυραύλων και τουρμπινών μέχρι την κατασκευή μπαταριών και ιατρικών μηχανημάτων· και, φυσικά, smart phones. Αλλά οι “σπάνιες γαίες” δεν πέφτουν καθαρές απ’ τον ουρανό. Εξορύσσονται, με ό,τι σημαίνει αυτό. Το 90% της παγκόσμιας παραγωγής προέρχεται απ’ την κίνα, αφού εκεί έχουν βρεθεί τα σημαντικότερα κοιτάσματα. Αυτό δίνει στον κινέζικο καπιταλισμό μια εξαιρετικά κεντρική θέση στις παγκόσμιες ισορροπίες. Aλλά η δουλειά της εξόρυξης γίνεται με την ένταση (και την αδιαφορία) της μεγάλης και απαιτητικής παγκόσμιας ζήτησης. Γίνεται, επίσης, και …

Χαρτογράφηση

Το σε πιο κράτος αντιστοιχεί ο χάρτης στην φωτογραφία κάτω είναι δύσκολο να το βρει κάποιος. Πρόκειται για το μπαγκλαντές. Οπότε, θα υπέθετε κανείς ότι πρόκειται για κάποιον μετερεωλογικό χάρτη. Ή χάρτη πυρκαγιών. Όχι. Πρόκειται για “χάρτη της φτώχιας”. Που έχει φτιαχτεί (σε συνεργασία του πανεπιστήμιου ττου Southampton με την εταιρεία κινητής τηλεφωνίας Grameenphone) με στοιχεία και πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν απ’ την χρήση των κινητών τηλεφώνων – στο μπαγκλαντές. Αν πάρει κανείς στα σοβαρά τους συγκεκριμένους ερευνητές, το να χαρτογραφείται η φτώχια μέσω data (και metadata) κινητής τηλεφωνίας είναι πολύ σπουδαίο πράγμα! Γιατί; Επειδή (λένε) τα στοιχεία αυτά είναι “δυναμικά”, …

Το «κακό μάτι» και η ευλογία

Η πίστη στη βασκανία, το «μάτιασμα», το «γλωσσοφάγωμα» κι αντίστοιχα, στο «ξεμάτιασμα», τα φυλαχτά και τις ευλογίες, είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα του αρχαϊκού εγκεφάλου και της πρωτόγονης προσπάθειας του δεισιδαίμονα ανθρώπου να «προστατευτεί»  από σκοτεινές δυνάμεις που πίστευε ότι τον επιβουλεύονταν. Στην εποχή μας οι δυνάμεις της επιστήμης έχουν δώσει οριστική απάντηση στις μεταφυσικές φοβίες, έχουν εκθρονίσει τον θεό και οι αστείρευτες τεχνολογικές δυνατότητες έχουν οπλίσει τον σύγχρονο άνθρωπο στην μάχη του ενάντια στο δήθεν υπερφυσικό και το παράλογο. Στην φωτογραφία βλέπουμε αναπαράσταση θρησκευτικής τελετής του μεσαίωνα. Οι κάτοικοι απομακρυσμένου χωριού, κατά βάση αμόρφωτοι, έχουν φέρει στο ναό τα ιερά αντικείμενα …

Με μια ματιά

Θα σας περνούσε ποτέ απ’ το μυαλό ότι κάτι τόσο κοινότοπο όσο το “ψάχνω να βρω τα κλειδιά μου, που στο διάολο τα άφησα;” θα μπορούσε να γίνει αντικείμενο “επιστημονικής έρευνας”; Όχι. Δεν πειράζει. Αν έχετε (μελλοντικά) στο περιβάλλον σας έναν ρομποτικό οικιακό βοηθό και του πείτε “ρε συ, βρες μου τα κλειδιά”, αυτός θα πρέπει να το κάνει, ακόμα κι αν το μπρελόκ δεν έχει πομπό προσδιορισμού θέσης – δεν ανήκει (ακόμα) στο internet of things… Στην αγγλική επιθεώρηση Proceedings of the Royal Society B, μια ερευνητική ομάδα του πανεπιστημίου του Aberdeen δημοσίευσε πρόσφατα μια πρώτη προσέγγιση του “πως …

ακροδεξιά παραπληροφόρηση

Όταν η ακροδεξιά αποπειράται να «αποκαλύψει» τις «συνωμοσίες του συστήματος» και ξερνάει ρατσισμό. Σύμφωνα με το κείμενο, η φωτογραφία είναι σκηνοθετημένη, οι πρόσφυγες (σε εισαγωγικά) είναι βαλτοί και καμία σχέση δεν έχουν με την Συρία ή όποιο άλλο εμπόλεμο μέρος. Η αγαπημένη εμμονή των ακροδεξιών όλου του πλανήτη: οι μετανάστες και πρόσφυγες είναι «βαλτοί» και «πράκτορες»… bytes & genes | cyborg #08 – 02/2016

Αυτόματα ραπτικής

Μπορεί μια ρομποτική μηχανή (ή μια ομάδα από τέτοιες) να ράψει ρούχα; Όσοι / όσες έχουν ακόμα και ερασιτεχνική σχέση με το ράψιμο ξέρουν ότι τα υφάσματα έχουν πολλά καπρίτσια. Καμιά φορά δεν φτάνει τα δύο ανθρώπινα χέρια για να τα κουμαντάρουν. Και πάντως συμπεριφέρονται με μη προβλέψιμο τρόπο. Πως θα μπορούσε κάποιος αλγόριθμος να “εσωτερικεύσει” τους μη προβλέψιμους τρόπους με τους οποίους συμπεριφέρονται τα υφάσματα στη ραπτομηχανή; Η εταιρεία κατασκευής ρομπότ Sewbo γύρισε το πρόβλημα ανάποδα. Αντί να ψάξει να βρει τον αλγόριθμο, στράφηκε στα υφάσματα. Και η λύση που βρήκε ήταν θηριωδώς απλή: κολάρισμα! Πριν ραφτούν, τα κομμάτια …

Εφήμερα γονίδια

Είναι απ’ αυτές τις επιστημονικές διαδικασίες που (με το φτωχό μυαλό μας) δύσκολα θα θεωρούσαμε όντως “επιστημονικές”: πρώτα (υποστηρίζουν κάποιοι) ότι βρήκαν τα γονίδια για το Α ή Β, και ύστερα προσπαθούν να αποδείξουν ότι όντως πρόκειται γι’ αυτά. Ο καθηγητής Peter εξελικτικής βιολογίας Holland και η μεταπτυχιακή του Anne Booth (του πανεπιστημίου της Οξφόρδης και οι δύο) ισχυρίζονταν ότι είχαν εντοπίσει τα γονίδια που ευθύνονται για την πρώτη φάση, την εβρυακή, της ανθρώπινης εξέλιξης. Δυστυχώς γι’ αυτούς δεν μπορούσαν, ωστόσο, να διαπιστώσουν αν όντως κάνουν κάτι, και τι. Ώσπου ήρθαν κινέζοι ερευνητές να τους βοηθήσουν. Αυτοί έκαναν μια λίστα …

Artificial racism

Στις 23 του προηγούμενου Μάρτη, η microsoft εγκαινίασε ένα φιλόδοξο πείραμα πάνω στην ικανότητα των μηχανών να μαθαίνουν και να εξελίσσονται νοητικά σε πραγματικό χρόνο. Ο στόχος του πειράματος ήταν να δείξει ότι ένα ρομπότ με στοιχεία τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να μαθαίνει και να εξελίσσεται καθώς αλληλεπιδρά με τους ανθρώπους. Έτσι, ένα πρόγραμμα-ρομπότ, η Tay (με θηλυκά χαρακτηριστικά) άρχισε να τουιτάρει και να “συνδιαλέγεται” με άλλους χρήστες μέσω twitter, ξεκινώντας από πολύ βασικά μηνύματα, ώστε να φανεί στην πορεία η “εξέλιξή” της. Λιγότερο όμως από εικοσιτέσσερις ώρες αργότερα, η microsoft σταμάτησε άρον-άρον το πρόγραμμα και εξαφάνισε την Tay από το …

eterna

Άλλοι εκθειάζουν τις “διανοητικές” δυνατότητες των μηχανών, άλλοι φροντίζουν να θερίζουν τις crowd- διανοητικές δυνατότητες. Ή, πιο σωστά, την συλλογική ανθρώπινη διανόηση· μπορούν να την ονομάζουν έτσι χωρίς να κινδυνεύουν (προς το παρόν). Το EteRNA είναι ένα video game – με – σκοπό, που σχεδίασαν και έριξαν στην πιάτσα δύο αμερικανικά πανεπιστήμια (το Stanford και το Carnegie Mellon), για να βρεθούν λύσεις σε προβλήματα που έχουν να κάνουν με την δομή μορίων RNA. Σύμφωνα με τους σχεδιαστές του, η λύση των προβλημάτων από ανθρώπους θα ήταν οικονομικότερη (και συντομότερη) απ’ το να ανατεθούν σε υπολογιστικά προγράμματα. Προς γνώση και περίσκεψη, …