Τα γονίδια χορεύουν!

Είχαν ανακαλυφθεί απ’ την δεκαετία του ‘40. Μάταια: η επίσημη γενετική (δηλαδή οι mainstream γενετιστές και βιολόγοι) τα θεωρούσαν “γονίδια σκουπίδια”, άχρηστα. Δεν λέγεται “επιστημοσύνη” στα σοβαρά αυτή η γνώμη· αλλά μην ανησυχείτε: υπάρχει άπειρο επιστημονικό σκουπίδι μέσα στις επιστήμες. Τελικά, μόλις πρόσφατα, αυτή η παράξενη γονιδιακή συμπεριφορά άρχισε να γίνεται αντικείμενο προσοχής· και επιστημονικό ζήτημα ερμηνείας. Λέγονται “jumping genes” και πρόκειται για γονίδια (αλληλουχίες των 4 βάσεων) που ανεξήγητα αλλάζουν θέση και μετακομίζουν αλλού στο γονιδίωμα! Γιατί γίνεται αυτό; Γονίδια πρόσφυγες; Γονίδια μετανάστες; Και γιατί η (εικαζόμενη) λειτουργία ενός γονιδίου δεν αλλάζει παρότι έχει προστεθεί ένας “μουσαφίρης” με άλλη …

Ο εξολοθρευτής ο αναμενόμενος…

Έχει ονομαστεί Candida auris. Είναι ένας απλός μύκητας. Και σκοτώνει! Έχει σκοτώσει τους μισούς (ανθρώπους) που τον κόλλησαν το αργότερο μέσα σε 3 μήνες: τα υπάρχοντα αντι-μυκητιακά και λοιπά φάρμακα  δεν μπορούν να τον κουμαντάρουν… Το πρώτο του θύμα ήταν μια 70χρονη γιαπωνέζα, σε νοσοκομείο του Τόκιο, το 2009. Από τότε δεν έπαψε να φυτρώνει παντού. Τα τελευταία 5 χρόνια εντοπίστηκε σ’ ένα νοσοκομείο στην ισπανία, μια μοναδα νεογνών στη βενεζουέλα, βρέθηκε στην ινδία, στο πακιστάν και στη νότια αφρική· και τον Ιούνη του 2016 κτύπησε πενήντα φορές ένα ιατρικό κέντρο στην αγγλία, αναγκάζοντας την διοίκησή του να το κλείσει …

Insect allies

Εκτός απ’ το να μαθαίνει τα ρομποτικά όπλα την χαρά της συνεργασίας και των πρωτοβουλιών, η αμερικανική darpa, ο τεχνολογικός βραχίονας του αμερικανικού στρατού, θέλει να τροποποιήσει γενετικά (και μαζικά) έντομα ώστε να τα επιστρατεύσει – λέει στην ανακοίνωσή της – στην προστασία των καλλιεργειών και της διατροφικής αλυσίδας του αμερικανικού λαού. Είναι ζήτημα “εθνικής ασφάλειας” – όπως το περιέγραψε ο υπεύθυνος του προγράμματος dr. Blake Bextine: Η εθνική ασφάλεια απειλείται γρήγορα από φυσικές απειλές στο σύστημα καλλιεργειών, όπως οι παθολογικοί παράγοντες, η ξηρασία, ο παγετός, αλλά ειδικά από απειλές που μπορούν να προκληθούν απο κρατικούς ή μη κρατικούς παράγοντες. …

Βλαστοκύτταρα

Τα βλαστοκύτταρα είναι το πρωταρχικό είδος κυττάρων, που δημιουργούνται μετά την γονιμοποίηση, και στην εξέλιξη της οργανικής ανάπτυξης διαφοροποιούνται δημιουργώντας τα διαφορετικά όργανα. Για τους βιοτεχνολόγους η κατασκευή βλαστοκυττάρων από “κανονικά” σωματικά κύτταρα είναι ένα είδος “άγιου δισκοπότηρου”. Για θεραπευτικούς σκοπούς πάντα: θα μπορούσαν, για παράδειγμα, με την ελεγχόμενη καλλιέργεια και ανάπτυξη ανθρώπινων βλαστοκυττάρων να κατασκευάζονται “καινούργια όργανα” – προς αντικατάσταση φθαρμένων ή άρρωστων τέτοιων. Θα μπορούσε, ακόμα ακόμα, να εξασφαλιστεί (μέσω τέτοιων αντικαταστάσεων / επισκευών οργάνων και ιστών ) ακόμα μεγαλύτερη μακροζωΐα: στην εμπορική τους αξιοποίηση τα βλαστοκύτταρα δείχνουν να είναι χρυσάφι! Οι έρευνες συνεχίζονται παγκόσμια. Αλλά ίσως είναι …

On/off

“Ένα ξέρουμε, ότι δεν ξέρουμε τίποτα”. Αυτό θα έπρεπε να είναι το motto των βιοτεχνολόγων, αν – σαν “επιστήμονες” – ήταν τίμιοι απέναντι στους πληθυσμούς που τους χρηματοδοτούν. Αλλά δεν είναι. Γιατί αν στις αιχμές των τεχνοεπιστημονικων ερευνών και εφαρμογών υπάρχει άγνοια, τότε χάνεται το ιδεολογικό πλεονέκτημα της “ασφαλούς και σίγουρης γνώσης”. Που, με τη σειρά του, μεταφράζεται σε εγγυημένες χρηματοδοτήσεις, καριέρες, θέσεις κύρους, κλπ.  Αν έχετε επαναπαυτεί ότι το dna σας είναι δομημένο σαν “διπλή έλικα”, ξεχάστε το. Μια πρόσφατη τενχοεπιστημονική δημοσίευση στην επιθεώρηση Nature Chemistry επιβεβαίωσε μια “υποψία” δυο ή τριών χρόνων: το φυσιολογικό dna (και πιθανότατα όχι …

Τεχνητά ποντίκια

Όχι, όμως, απ’ αυτά που σκεφτήκατε! Βιο-ιατρικοί μηχανικοί απ’ το πανεπιστήμιο Duke της βόρειας Καρολίνα ανακοίνωσαν μέσω paper στο nature ότι έφτιαξαν (για πρώτη φορά) ανθρώπινα λειτουργικά μυικά κύτταρα, ξεκινώντας από δερματικά βλαστοκύτταρα.Η διαδικασία έγινε εφικτή αφού πρώτα τα δερματικά βλαστοκύτταρα “επαναπρογραμματίστηκαν”. Εξελίχτηκαν έτσι σε μυικά· και, στη συνέχεια, τοποθετούμενα σε ειδικούς “σκελετούς”, με την κατάλληλη “διατροφή”, έγιναν στοιχειωδώς λειτουργικά, με την έννοια ότι αντιδρούσαν “κάπως” σε ηλεκτρικούς παλμούς και βιοχημικά σήματα. Που θα είναι χρήσιμη αυτή η εφεύρεση; Κάποια απάντηση θα έχουν οι ειδικοί, όπως πάντα. Υπάρχουν, για παράδειγμα, σπάνιες μυικές δυσπλασίες σε μωρά, που αν η τεχνική βελτιωθεί …

Γενετική βελτίωση

Όσοι / όσες ενδιαφέρονται να στοχαστούν για τους “ηθικούς κινδύνους” της 3ης και της 4ης βιομηχανικής / τεχνολογικής επανάστασης (και υπάρχουν πολλοί τέτοιοι, είτε “ειδικοί” είτε όχι) ας συνεχίσουν: είναι μάλλον απίθανο να προλάβουν οτιδήποτε. Αν υπάρξουν ποτέ πρακτικοί και αποτελεσματικοί περιορισμοί, θα είναι εκ των υστέρων. Έχουμε γράψει για την λυδία λίθο της γενετικής μηχανικής, την crispr/cas9 (cyborg νο8). Με όπλο αυτήν, μια ομάδα αποτελούμενη από τεχνοεπιστήμονες του πανεπιστημίου του Oregon, του ινστιτούτου του Salk και του ινστιτούτου βασικών επιστημών της νότιας κορέας, ανακοίνωσε μέσω της επιθεώρησης Nature, τον περασμένο Ιούλη, ότι αφαίρεσε από ανθρώπινα εμβρυικά κύτταρα το γονίδιο …

Το επιστημονικό έπος

Όποιος νομίζει (ή νομίσει στο μέλλον) ότι η καινοτόμος συνταγή για το γενετικό μοντάζ που λέγεται Crispr/Cas-9 (δες Cyborg 8: γενετική κοπτοραπτική) είναι ένα αγνό επίτευγμα της ανθρώπινης δημιουργικότητας κάνει λάθος. Για όλους τους λόγους του κόσμου. Και γι’ αυτόν: τίνος είναι η ιδιοκτησία του επιτεύγματος; Γιατί χωρίς ιδιοκτησία (εκμετάλλευσης) “θαύματα” δεν υπάρχουν. Στα μέσα Φλεβάρη το αμερικανικό “γραφείο καινοτομιών και εμπορικών σημάτων” αποφάσισε ότι η πατέντα (και άρα τα δικαιώματα εκμετάλλευσης) της Crispr/Cas-9 ανήκουν στο ινστιτούτο Broad, μια κοινοπραξία του Harvard και του MIT. Επειδή ούτε ο καπιταλιστικός κόσμος (γενικά) ούτε ο τεχνοεπιστημονικός (ειδικά) είναι αγγελικοί, η αγωγή του …

dna sequencer

Μπορεί να μοιάζει με μεγάλο φωτοτυπικό, αλλά δεν πρόκειται για αυτό. Το μηχάνημα HiSeq X της Illumina σε κάθε 3ήμερο τρέξιμο, με βάση τις προδιαγραφές, μπορεί να παράξει την πλήρη ανάλυση 16 ανθρώπινων γονιδιωμάτων. Η εταιρία πουλάει το μηχάνημα και σε 10άδες με την ονομασία HiSeq X Ten και σε αυτή την περίπτωση ο ρυθμός παραγωγής αυξάνεται, θεωρητικά, στις 18.000 χαρτογραφήσεις πλήρους γονιδιώματος ετησίως. Το HiSeq X Ten κοστίζει 10 εκατομμύρια δολάρια και ως τον Σεπτέμβρη του 2016 είχαν πουληθεί 35 σετ παγκοσμίως, τα οποία θα πρέπει να έχουν ήδη αρχίσει να δουλεύουν 24/7, αν είναι κάποια στιγμή να “βγάλουν …

Εφήμερα γονίδια

Είναι απ’ αυτές τις επιστημονικές διαδικασίες που (με το φτωχό μυαλό μας) δύσκολα θα θεωρούσαμε όντως “επιστημονικές”: πρώτα (υποστηρίζουν κάποιοι) ότι βρήκαν τα γονίδια για το Α ή Β, και ύστερα προσπαθούν να αποδείξουν ότι όντως πρόκειται γι’ αυτά. Ο καθηγητής Peter εξελικτικής βιολογίας Holland και η μεταπτυχιακή του Anne Booth (του πανεπιστημίου της Οξφόρδης και οι δύο) ισχυρίζονταν ότι είχαν εντοπίσει τα γονίδια που ευθύνονται για την πρώτη φάση, την εβρυακή, της ανθρώπινης εξέλιξης. Δυστυχώς γι’ αυτούς δεν μπορούσαν, ωστόσο, να διαπιστώσουν αν όντως κάνουν κάτι, και τι. Ώσπου ήρθαν κινέζοι ερευνητές να τους βοηθήσουν. Αυτοί έκαναν μια λίστα …